اثر ضددردي و ضدالتهابي عصاره الكلي بخش‌هاي هوايي گياه آويشن دنايي (Thymus daenensis Celak) بر موش سوري

Analgesic and anti-inflammatory effects of ethanolic extract of Thymus daenensis Celak in mice

استفاده از داروهای ضددرد و ضدالتهاب در طب بالینی ضروری و اجتناب‌ناپذیر است. از طرف دیگر، مصرف روزافزون دارو‌های شیمیایی، عوارض جانبی متعددی را به همراه دارد كه بعضاً می‌تواند از خود بیماری خطرناك‌تر باشد؛ بنابراین تحقیق درباره‌ خواص دارویی گیاهان برای كشف داروهایی با اثر مشابه و حتی بهتر از داروهای شیمیایی با عوارض جانبی كمتر از اهمیت بالایی برخوردار است. به همین منظور در این تحقیق از عصاره الكلی بخش‌های هوایی گیاه دارویی آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak) استفاده شد. در این آزمایش از 75 سر موش سوری نر با وزن تقریبی30-20 گرم كه در 15 گروه 5تایی تقسیم شدند، استفاده شد. روش بررسی شامل آزمون رایزینگ و فرمالین برای بررسی اثرات ضددرد و آزمون گزیلن برای بررسی اثرات ضدالتهاب بود. عصاره در دوزهای 400، 600 و 800 میلی‌گرم بر كیلوگرم مورد آزمایش قرار گرفت. از نرمال سالین به‌عنوان محلول خنثی و از داروی مورفین با دوز 10 میلی‌گرم بر كیلوگرم برای كنترل مثبت در آزمون درد و از دگزامتازون با دوز 10 میلی‌گرم بر كیلوگرم در آزمون التهاب استفاده شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS تجزیه و مقایسه میانگین‌ها با آزمون چنددامنه‌ای دانكن انجام شد. براساس نتایج بدست‌آمده، عصاره‌ الكلی آویشن دنایی اثرات ضددردی را در آزمون رایزینگ نشان داد. همچنین، اثرات ضددردی گیاه، در فاز اول آزمون فرمالین معنی‌دار نبود ولی در فاز دوم معنی‌دار شد. به‌طوری كه عصاره‌ الكلی آویشن دنایی در دوز 800 میلی‌گرم بر كیلوگرم اثرات نسبی ضدالتهابی نشان داد. نتیجه كلی تحقیق حكایت از آن داشت كه آثار ضددردی عصاره الكلی آویشن دنایی احتمالاً ناشی از تركیب‌های پارا-سایمن، بتا-كاریوفیلین، كارواكرول و به‌خصوص تیمول می‌باشد. البته تأیید قطعی اثرات ضدالتهابی گیاه نیاز به افزایش دوز و بررسی اثرات ضدالتهابی از طریق آزمون‌های دیگر دارد.

The use of analgesic and anti-inflammatory medications is indispensable in clinical medicine. On the other hand, the increasing use of chemical drugs has several side effects that can sometimes be more dangerous than the disease itself. Therefore, research on the medicinal properties of plants to explore the effects of drugs with similar or even better than chemical drugs with fewer side effects is of great importance. In this research, analgesic and anti-inflammatory effects of Thymus daenensis Celak were investigated. For this purpose, 75 male mice weighing approximately 20-30 g were divided into 15 groups of 5 mice each. Writhing and formalin tests were applied to study analgesic effects and Xylene test was used to examine the anti-inflammatory effects. Extract at doses of 400, 600 and 800 mg/kg was tested. Saline solution and morphine (10 mg/Kg) were used in analgesic experiment and dexamethasone (10 mg/ kg) was used for anti-inflammatory experiment as positive group. Data were analyzed by SPSS software and mean comparisons were performed by Duncan’s Multiple Range Tests. According to the results, ethanolic extract of Thymus daenensis showed analgesic effects in Writhing test. Analgesic effects were not significant in the first phase of formalin test but it was significant in the second phase. Ethanolic extract of Thymus daenensis showed antiinflammatory effects at dose of 800 mg/kg-1. The conclusion is that analgesic effects of ethanolic extract of Thymus daenensis probably are caused by para cymene, -β-caryophyllene, carvacrol and especially thymol. Increasing doses and study on anti-inflammatory effects through other tests are needed for final confirmation of anti-inflammatory effects of Thymus daenensis.