تحليل كاركرد ارتباطي رجزهاي ياران امام حسين(ع) در قيام عاشورا

Analyzing the communicational functions of Imam Hussein’s Rajaz in Ashura

مقاله پيش‌رو در پي آن است تا از رهگذر واكاوي نقش ارتباطي رجزهاي ياران امام حسين(ع) در قيام عاشورا، كاركرد «رجز» ـ به مثابه يك رسانه سنتي ـ را در اين رويداد مهم تاريخ اسلام از منظر ارتباطي تبيين نمايد. به اين منظور و با بهره گيري از نظريه كاركردگرايي در مطالعه كاركردهاي پيام هاي ارتباطي، بر «آگاه سازي» پيام هاي ارتباطي ـ‌ به عنوان يكي از كاركردهاي پيام هاي ارتباطي ـ تمركز شده و با استفاده از مدل ارتباطي «لاسول»، رجزهاي ياران امام(ع)  از جهت نقش «آگاهي بخش» آنها بررسي شد. در تحليل محتواي رجزها از روش «تحليل محتواي كيفي» (با رويكرد تلخيصي) استفاده شد. از جمله مهم ترين نتايج به دست آمده اين است رجزهاي ياران سيدالشهداء(ع) در رويداد عاشورا، علاوه‌بر كاركردهاي رايج اين رسانه سنتي در آن دوران (از جمله بيان جنگاوري و نسب رزمنده)، هم سو با اهداف ترسيمي امام حسين(ع) از قيام عاشورا بوده و از اين منظر، واجد كاركرد «آگاهي‌‌بخشي» است.

This article tries by studying the communicational function of the Epopees of Imam Hossein s followers in Ashura event to understand the function of Epopee as a traditional medium in one of the most important Islamic events from the communicational aspect. Using the "functionalism theory" in studying the functions of communicational messages, it has been focused on "awareness" as one of the functions of communicational messages in this study and then by using the  step Lasswell model, the Epopees of Emam Hossein’s followers  were studied from the aspect of their "awareness" function. The method used was "Qualitative content method".  One of the results is that the Epopees of the followers of Emam Hossein in Ashura, besides the current functions of this traditional medium in that time such as boasting the glories and courage to the Foe and declaring the warfare and the family of the warrior has been in the same aim with the goals of Emam Hossein in the Ashura Rise and from this aspect, it has "awareness function".