تبيين مفهوم مشاركت شهروندي در مديريت شهري از ديدگاه علامه طباطبايي(ره)

Explaining the Concept of Citizen Participation in Urban Management from the Viewpoint of Allameh Tabatabai

مفهوم مشاركت در مديريت شهري از مباحث مهم و پر‌چالش شهرسازي است. مديريت شهري ايران در ارتباط متقابل و ارگانيك با برنامه‌ريزي شهري نيست. متاسفانه در كشور ما بيشتر اقدام‌هاي مديريت شهري، از بالا و از بيرون انجام شده كه اكنون نياز به حركتي از پايين و از درون، براي بومي‌شدن آنهاست. با توجه به پتانسيل‌ها و همچنين چالش‌هاي پيش روي مشاركت مردم در ايران و وجود اشخاصي همچون علامه طباطبايي(ره) كه در اين زمينه اظهار نظر جامع و كاملي دارند؛ مي‌توان از وجود چنين افرادي براي بومي‌سازي مفهوم مشاركت در ايران بهره جست. به همين منظور در پژوهش حاضر ابتدا به تحليل و بررسي نقش مشاركت در مديريت شهري پرداخته‌ايم و در ادامه با استفاده از نظريه ادراكات اعتباري علامه طباطبايي(ره) (استخدام، اجتماع و عدالت؛ مُلك اجتماعي؛ شورا؛ رياليسم تعاملي و ولايت جامعه اسلامي) به تبيين نظريه‌هاي علامه طباطبايي(ره) در مورد مشاركت شهروندان و نقش آنان در حكومت از نظر علامه طباطبايي(ره) اشاره كرده‌ايم. سپس نقش حكومت در جامعه اسلامي را بيان نموده‌ايم و به اين نتيجه رسيديم كه از ديدگاه علامه طباطبايي(ره)، مشاركت شهروندان در مديريت شهر امري اجتناب‌ناپذير است و مدير شهر نمي‌تواند بدون مشورت گرفتن از گروه‌هاي ذي‌نفع و صاحب ‌نفوذ كه اصلي‌ترين آنها مردم و شهروندان هستند، اقدام به تصميم‌گيري، قانونگذاري و اجرا كند و حتي خود بر كار خودش نظارت داشته باشد.

The concept of participation in urban management is one of the most important and challenging issues in the field of urban development. Numerous theories and different approaches have been proposed until now in the international level while every view expressed for a particular society and a specific condition. Urban management in Iran is not in an organic interaction with urban planning. However, these must be in a constant connection and direct influence. Unfortunately, most of proceedings concerning urban management and urban planning in Iran need to be nationalized. They are typically organized in an up to bottom attempt while it is expected to be vice – versa. Now, considering the potentials and challenges facing public participation in Iran and by referring to significant contribution of great scholars such as Allameh Tabatabai who have comprehensive and noteworthy views on this important issue, the concept of participation can be locally nationalized. For this purpose, in this paper we first try to investigate the concept of participation in urban management. Second, by citing to the Allameh Tabatabai theory about the “conventional perceptions” (edrakat-e etebari) (including recruitment, community and justice, social property; council; interactive realism; guardianship of the Islamic community), his views on citizens’ participation and their role in the government are explained. Then we describe the role of government in the Muslim society and finally conclude that based on Allameh Tabatabai’s views, citizens’ participation in city management is inevitable and managers of these cities cannot make any decision or enact legislation or organize to implement their plans and projects and monitor their own work without consulting the principal beneficiary interested competent groups who the most important are people and citizens.