تعيين ميزان كاروتنوئيدها و ليكوپن ميوه گياه دارويي نسترن كوهي (Rosa canina L.) در رويشگاه‌هاي مختلف ايران

Determination of carotenoids and lycopene content of dog-rose (Rosa canina L.) fruit in different regions of Iran

میوه گیاه دارویی نسترن كوهی (Rosa canina L.) حاوی مواد مؤثره ارزشمندی مانند كاروتنوئیدها است. در این تحقیق به‌منظور تعیین میزان كاروتنوئیدها و لیكوپن میوه نسترن كوهی در رویشگاه‌های مختلف كشور و اطلاع از میزان تنوع این تركیب‌ها، از 60 منطقه ایران طی سال‌های 1391-1389 میوه گیاه جمع‌آوری شد. برای تعیین كاروتنوئید كل و لیكوپن، جذب در طول موج‌های 450 و 503 نانومتر به‌وسیله دستگاه اسپكتروفوتومتر قرائت شد. میزان كاروتنوئید كل میوه بین (mg/g FW) 097/1-195/0 متغیر بود. بیشترین و كمترین میزان كاروتنوئید به‌ترتیب از مناطق IR34 و IR9 بدست آمد. میزان لیكوپن میوه بین (mg/g FW) 32/0-029/0 بود و IR45 و IR9 به‌ترتیب بیشترین و كمترین میزان لیكوپن را داشتند. البته تفاوت در میزان كاروتنوئید كل و لیكوپن میوه در مناطق مورد مطالعه معنی‌دار بود (05/0 > p). ضریب همبستگی پیرسون نشان داد كه بین میزان كاروتنوئید كل و لیكوپن میوه در مناطق مختلف همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود داشت (726/0=r). توده‌های نسترن كوهی مناطق مختلف در سه گروه خوشه‌بندی شدند. نتایج این پژوهش می‌تواند در پژوهش‌های اصلاحی نسترن كوهی در آینده مورد استفاده قرار گیرد.

Dog-rose fruit has valuable secondary metabolites such as carotenoids. This research was aimed to determine the carotenoids and lycopene content of dog-rose (Rosa canina L.) fruit in different habitats and awareness of the diversity of these compounds. For this purpose, the fruits were collected from 60 regions of the country during 2010-2012. Carotenoids and lycopene content were measured by spectrophotometer at wavelengths of 450 and 503 nm. Total carotenoids varied from 0.195 to 1.097 ma/g Fw. The highest and lowest total carotenoids were obtained from IR34 and IR9 accessions, respectively. Lycopene ranged between 0.029-0.32 mg/g FW and the highest and lowest lycopene was obtained from IR45 and IR9 accessions, respectively. Carotenoids and lycopene content showed significant differences in the studied regions (p < 0.05). According to the results of correlation, a significant positive correlation was found between total carotenoids and lycopene (r=0.726). In our study, the studied accessions were classified into three different clusters (C1-C3). Results from this study could be used in the future breeding program of dog-rose.