بررسي تأثير تاريخ كاشت و نوبت برداشت بر عملكرد گل، درصد و اجزاي اسانس بابونه آلماني (Matricaria recutita L.) رقم پرسو (Presov)

Effect of sowing date and harvest frequency on flower yield, essential oil percent and composition of chamomile (Matricaria recutita L.) CV. Presov

به منظور بررسی تأثیر تاریخ كاشت و نوبت برداشت بر عملكرد گل، درصد و اجزای اسانس بابونه آلمانی (Matricaria recutita L.) رقم پرسو (Presov)، بذر گیاه مذكور از كشور اسلواكی تهیه گردید و آزمایشی به صورت كرت‌های خرد شده و در قالب طرح پایه بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار انجام شد. فاكتور اصلی شامل سه تاریخ كاشت (15 آبان، 15 اسفند و 15 فروردین‌ماه) و فاكتور فرعی شامل سه نوبت برداشت (اول، دوم و سوم) بود. صفات مورد بررسی شامل عملكرد گل خشك، درصد و عملكرد اسانس بودند و عملكرد اجزای اسانس شامل بتا-فارنزن، آلفا-بیسابلول اكسید B، آلفا-بیسابلول، كامازولن و آلفا-بیسابلول اكسید A نیز مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان‌دهنده اثر معنی‌دار تاریخ كاشت، نوبت برداشت و اثر متقابل این دو فاكتور بر صفات مورد اندازه‌گیری بود. نتایج نشان دادند كه بیشترین عملكرد گل خشك (40 گرم در متر مربع) مربوط به برداشت دوم تیمار 15 آبان‌ماه بود و بیشترین میزان اسانس (72/0 درصد وزنی براساس وزن خشك)، عملكرد اسانس (26/0 گرم در متر مربع) و عملكرد آلفا-بیسابلول (2375/0 گرم در متر مربع) در برداشت دوم تاریخ كاشت 15 اسفندماه مشاهده شد. همچنین بیشترین میزان كامازولن (0473/0 گرم در متر مربع) مربوط به برداشت سوم تیمار 15 اسفندماه بود كه با برداشت دوم آن اختلاف ناچیزی داشت. نتایج این تحقیق نشان داد كه 15 اسفندماه بهترین تاریخ كاشت بابونه آلمانی رقم پرسو در شرایط آب و هوایی مشهد است و نوبت برداشت دوم بدلیل داشتن عملكرد اسانس و آلفا-بیسابلول بالا و میزان كامازولن مطلوب دارای كیفیت بیشتری از برداشت‌های دیگر می‌باشد.

In order to study the effect of sowing date and harvest frequency on flower yield, essential oil percent and composition of chamomile (Matricaria recutita L.) CV. Presov, prepared from Slovakia, an experiment was conducted. The experiment was split-plot method based on randomized complete block design (RCBD) with three replications. Main plots consisted of three sowing dates (6th Nov, 5th Mar, and 4th Apr) and sub-plots included three harvest frequencies (first, second and third). Evaluated traits were dry flower yield, essential oil percentage and yield, yield of b-farnesene, a-bisabolol oxide B, a-bisabolol, chamazulene, a-bisabolol oxide A. The results showed that sowing date, harvest frequency and their interaction had significant effect on these parameters. Based on the results, the most dry flower yield (40 g/m2) was obtained from the second harvest of 6th November. Also the highest essential oil content (0.72 percent w/w), essential oil yield (0.26 g/m2) and a-bisabolol yield (0.2375 g/m2) were obtained from the second harvest of March and the most chamazulene yield (0.0473 g/m2) was obtained from the third harvest of March that it had a little difference with second harvest. According to the results, the best chamomile quality was attained in second harvest of March sowing date in Mashhad condition.