تنوع ژنتيكي تعدادي از توده‌هاي بومي گشنيز ايران از نظر برخي ويژگي هاي ريخت شناسي، پديده شناسي و فيزيولوژيك

Genetic Diversity among Some Iranian Endemic Populations of Coriander for Some Morphological, Phenological and Physiological Trait

قبل از انجام هر برنامه به نژادي، بايد از مقدار تنوع ژنتيكي جامعه گياهي مورد مطالعه اطلاع داشت. به همين منظور جهت بررسي تنوع ژنتيكي موجود در توده‌هاي بومي گشنيز ايران، آزمايشي بر روي 16 توده بومي در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال زراعي 1393 و در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه تربيت مدرس اجرا شد. اختلاف معني‌داري بين توده‌هاي گشنيز از نظر تمامي ويژگي هاي مورد مطالعه وجود داشت. بر اساس نتيجه هاي مقايسه ميانگين‌ها به ترتيب توده‌ 450 براي عملكرد ميوه، توده 160 براي مقدار اسانس و توده 353 براي وزن خشك بوته بيشترين ميانگين را داشتند. بر اساس نتيجه هاي تجزيه به عامل‌ها، تعداد 5 عامل در نظر گرفته شد كه در مجموع 31/77% از واريانس داده‌ها را توجيه كردند. همچنين بر اساس نتيجه هاي تجزيه خوشه‌اي، توده‌هاي گشنيز به چهار گروه تقسيم شدند، به طوري كه بر اساس ماتريس فاصله‌اي فرد با فرد، بيشترين فاصله ژنتيكي بين توده‌هاي 306 و 230 و كمترين فاصله ژنتيكي بين توده‌هاي 347 و 36 مشاهده شد. در نهايت، براي رسيدن به عملكرد ميوه، عملكرد سبزي و زودرسي بالا به ترتيب استفاده از توده‌هاي 450، 353 و 230 در برنامه‌هاي به‌نژادي توصيه مي‌شود.

Information on the genetic diversity in the target population is the basic step of each breeding program. In order to evaluate the genetic diversity of Iranian endemic coriander 16 populations, an experiment was conducted based on randomized complete blocks design with three replications in the research field of faculty of agricultural sciences, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran in 2014. The differences among coriander genotypes were significant for all studied traits. Results of mean comparison showed that the populations NO. 160 and 353 had the highest fruit yield, essential oil content and shoot dry weight, respectively. Five factors were extracted from factor analysis, which accounted for 77.31% total variation of data. Coriander populations were categorized into four groups based on cluster analysis. Based on the proximity matrix, thpopulations NO. 230 and 306 had the maximum genetic distance also, 347 and 36 populations had the minimum genetic distance. Finally, to get more fruit and fresh vegetative yield and early ripening 450, 353, and 230 can be used in breeding programs, respectively.