بررسي اثرات فضايي مناطق ويژه اقتصادي بر سكونتگاه هاي عسلويه (مطالعه موردي: منطقه ويژه اقتصادي پارس جنوبي)

A study of the Spatial Effects of Special Economic Zones on the Dwellings in Asaloyeh (Case Study: Special Economic Zones of South Pars)

ايرانكشوري درحال توسعه است كه دائماً پروژه هاي اقتصادي گوناگون درمناطق مختلف آن اجرا مي شود. غالب اين پروژه ها (نظير احداث سدها، تأسيسات اتمي و ايجاد مناطق ويژه اقتصادي) در مقياس بزرگ تأثيرات شديد اجتماعي فرهنگي، اقتصادي و محيطي اكولوژيكي برمناطق پيراموني خود مي گذارند. عدم ملاحظه به شرايط پايداري اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي و زيست محيطي اين پروژه ها سبب شده تا كيفيت زندگي ساكنان مناطق اجراي طرح ها با خطر مواجه گردد.منطقه ويژه اقتصادي پارس جنوبي در جنوب استان بوشهر يكي از مناطق است كه به منظور استفاده از ميدان گازي پارس جنوبي در سال 1377 تأسيس گرديد. ورود چنين صنايع و ساختارهاي مدرني به جوامعي با ساختارهاي سنتي  بدون در نظر گرفتن ابعاد اجتماعي و فرهنگي آن، پيامدهاي گوناگوني به همراه داشته است. هدف اصلي اين پژوهش تحليل اثرات فضايي منطقه ويژه اقتصادي پارس جنوبي بر سكونتگاه هاي منطقه عسلويه است. پرسش اصلي اين است كه ورود صنعت به اين منطقه چه پيامدهاي داشته و اين پيامدها چه تأثيراتي بر توسعه پايدار اجتماعات محلي گذاشته است. اين پژوهش يك بررسي پيمايشي از نوع توصيفي است. بر اين اساس جامعه آماري تحقيق 150 نفر، مي باشد در جمع آوري  داده ها از روش مصاحبه، مشاهده و پرسش نامه استفاده شده است. پايايي پرسش نامه از طريق آلفاي كرونباخ و در روايي از ديدگاه هاي صاحب نظران و اساتيد استفاده گرديده است. يافته ها نشان مي دهد حضور صنعت و گسترش سريع تحولات صنعتي در منطقه پيامدهاي مختلفي در سطوح مختلف اجتماعي، اقتصادي، كالبديو زيست محيطي به همراه داشته است و منطقه را با معضلات جدي مواجه كرده است. شواهد نشان مي دهد اجتناب كردن از اين مشكلات در صورت داشتن برنامه ريزي فرابخشي امكان پذير است.

Iran is a developing country in which different economic projects are being implemented. Too often, these projects such as building dams, atomic installations, and creation of special economic zones, have very dire social, cultural, economic and ecologically environmental effects  on the surrounding regions in a large scale. Since the social, cultural, economic and ecologically environmental sustainability of these projects are not considered, the life quality of dwellers in the project regions is in danger. Special economic zones of South Pars is one of these regions which was established in 1998 in Southern Boshehr Province in order to use the gas square of South Pars. The emergence of these industries and modern structures in societies with traditional structures regardless of their social and cultural dimensions will result in various consequences. The main purpose of the present research is the analysis of the spatial effects of special economic zones of South Pars on the dwellings in Asaloyeh. The main question of the present research asks what the consequences are with the emergence of industry and what effects these consequences have on the sustainable development in the social communities. The research is descriptiveanalytic. Accordingly, the population consists of 150 persons. Interview, observation, and questionnaire have been used to collect data. The reliability and validity of the questionnaire were estimated by cornbach alpha and expert opinion, respectively. The findings indicate that the emergence of industry and the fast expansion of industrial developments in the region has brought up different consequences at various social, economic, spatial, and environmental effects, and the region has been encountering serious problems. The evidence reveals that it is possible to avoid these problems through extensive planning.