ارزيابي تغيير كاربري اراضي شهري در جهت ناپايداري توسعه شهري ( نمونه موردي: باغشهر مراغه طي سال هاي 1380 تا 1390)

Evaluation of Urban Land Use Change in Urban Instable Development The case: Maragheh during 2001 – 2011

برنامه ريزي كاربري زمين، به چگونگي استفاده، توزيع و حفاظت اراضي اطلاق مي شود. اين نوع برنامه ريزي از ديدگاه هاي متفاوتي مي تواند مورد توجه قرار گيرد، از جمله، ديدگاه توسعه پايدار يكي از مقبول ترين ديدگاه هاي نگرش به كاربري اراضي  مي باشد. در اين پژوهش سعي بر آن است كه تغيير كاربري هاي اراضي شهري مراغه از منظر توسعه پايدار مورد مطالعه و سنجش قرار گرفته و ميزان هماهنگي و يا عدم هماهنگي آن با اين نوع توسعه در طي ده سال گذشته (1380 1390) مورد مطالعه قرار گيرد.براي رسيدن به اين هدف در اين مقاله از روش (توصيفي تحليلي) و مطالعات اسنادي بهره گرفته شده است. تمامي داده هاي اين پژوهش مستند بوده و شامل مصوبات تغيير كاربري اراضي توسط كمسيون ماده 5 استان آذربايجان شرقي براي شهر مراغه در طي دوره مورد مطالعه مي باشد. حاصل اين مطالعه نشانگر برخي از ناهماهنگي ها در برخي معيارهاي توسعه پايدار بوده و حركتي غير پايدار و در جهت تخريب فضاهاي سبز، در جريان مصوبات مربوط به تغيير كاربري ها را نشان مي دهد. نتايج حاصل از بررسي ها نشان مي دهد پرونده هاي ارجايي شهر مراغه به كميسيون ماده 5 بسيار قابل توجه است و بيشتر موارد در جهت منافع درخواست كننده و شهرداري به تصويب رسيده است و در نظر نگرفتن پايداري شهري و مشكلات كالبدي و زيستي آن زمينه ساز مسائل و مشكلاتي شده است. از جمله اينكه بيشترين تعداد پرونده هاي مورد بررسي در جهت تغيير كاربري هاي باغات و فضاهاي سبز شهري، بدون در نظر گرفتن ديد سيستمي و همه جانبه نگر در كليت شهر و عدم توجه به مسائل اجتماعي، فرهنگي شهر بوده است. اين عامل همچنين باعث عدم تعادل در نظام كاربري اراضي شهري شده و اثرات مخربي در برنامه ريزي شهري و منطقه اي ايجاد خواهد كرد.

Land use planning, refers to how to use, distribute and protect the land. This type of planning can be considered from different perspectives, such as sustainable development perspective view is one of important land use views. in this paper we have tried to study and evaluate the land use change of Maragheh city from sustainable development perspective, and study the harmony or disharmony with this type of development in the past ten years (2001 2011). In this paper, to achieve this goal descriptive and analytical method and documentary studies were used. all data in this study are documentary and include land use changing approvals by the Commission 5 article in East Azarbaijan province for the city of Maragheh, during the study period. The result of this study indicates some inconsistency in some of the criteria for sustainable development and shows nonsustainable movement in order to destruction of green spaces, during the legislations related to changing land use. Also the results of this research show that the cases that were referred to Article 5 Commission are quite remarkable. and in most cases in order to the interest of the applicants and the municipality have been approved and ignoring the urban sustainability and its physical and biological problems cause  some problems. Such as the largest number of investigated cases were for changing gardens and urban green spaces, without considering comprehensive and systematic view in whole city and with no attention to social and cultural issues in city. This factor also causes an imbalance in the system of urban land use and devastating effects in urban and regional planning will create. According to research in the past ten years (2001 2011), 45.29 percent of total land use change has been from gardens ​​land use to residential land use. Also the studies are indicated the fact that, for all changes that have been take place during the study period, changing gardens land use to other land uses with 49.86 percent was the maximum land use change. This amount of gardens and urban green spaces land use changing indicate for unstable movement in order to Maragheh development.