ارزيابي شرايط استخراج عصاره زعفران در سيستم هاي حلال دوتايي و سه تايي و تعيين شرايط بهينه

مقدمه: زعفران گرانبهاترين ادويه دنيا است و عصاره حاصل از اين ادويه ارزشمند نه تنها داراي خواص ارزشمند تغذيه اي بلكه داراي كاربردهاي گوناگون در فرمولاسيون محصولات غذايي مي باشد. ارايه روش مناسب در استخراج تركيبات موثره آن، با توجه به كاربرد آن در محصولات غذايي و به گونه اي كه بالاترين بازده اقتصادي را ايجاد كند امري مهم تلقي ميشود. هدف از مطالعه حاضر، دستيابي به اقتصادي ترين روش استخراج تركيبات موثره زعفران مي باشد. مواد و روش ها: در اين بررسي، شرايط استخراج كروسين، سافرانال و پيكروكروسين در سيستم‌هاي حلال دوتايي (آب-استن و آب-اتانل) و سه تايي (آب-استن-اتانل) و در نسبت هاي مختلف حلال ها به هم و نسبت هاي متفاوت از حلال به زعفران بررسي گرديد. يافته ها: استفاده ازسيستم حلال دوتايي اتانل-آب به نسبت 2:3 و با نسبت 12 به 1 حجمي/وزني زعفران و بكارگيري سيستم حلال سه تايي آب- استن- اتانل به نسبت‌هاي 40، 45 و 15 به ازاي هر گرم زعفران در دماي C°25 و زمان 16 ساعت به عنوان بهترين شرايط در استخراج تركيبات موثره زعفران بدست آمدند.مقادير كروسين،سافرانال و پيكروكروسين براي حلال دوتايي به ترتيب 05/229، 17/35 و 53/75 و براي حلال سه تايي به ترتيب برابر 96/272، 03/40 و 6/13 در عصاره آبي زعفران اندازه گيري شد. نتيجه گيري: در فرمول هاي غذايي، بر مبناي نياز به رنگ، عطر و طعم مطلوب و با توجه به مسايل اقتصادي از هريك از روش هاي استخراج پيشنهادي مي توان استفاده كرد.

Introduction: Saffron with the botanical name of Crocus sativus L., is the most expensive spice in the world. Introduction of a suitable method for the extraction of these bioactive compounds, as well as the technological and economical issues are important points to be considered. The aim of this study is to develop the most economical method to extract the bioactive compounds of saffron. Materials and Methods: In the present study the extraction conditions of crocin, safranal and picrocrocin in the binary solvent system (water: ethanol and water: acetone) as well as ternary solvent system (water: acetone : ethanol) were investigated in terms of different ratios of solvents and different ratios of solvent to saffron. Results: The best extraction conditions were found with the binary solvent system of ethanol: water; 3:2 with a solvent ratio of 12 ml per gram of saffron and also applying the ternary solvent system of water: acetone: ethanol (40:45:15) per gram of saffron at 25° C for 16 hours to extract the optimal saffron bioactive compounds. The amount of crocin, safranal and picrocrocin in the aqueous extract of saffron were measured 229.05, 35.17 and 75.53 respectively for the binary solvent system of ethanol: water and 272.96, 40.03 and 13.6 respectively for the ternary solvent system of water: acetone: ethanol (40:45:15). Conclusion: Based on the need for the desired color and flavor in various food processing, and considering the economical aspects, each of the proposed extraction method might be used.