مقايسه مقاومت نهال هاي يكساله شيردار (Acer cappadocicum Gled.) و ون (Fraxinus excelsior L) تحت خاك هاي آلوده به فلز سنگين سرب

Resistance comparison of oneyear old seedlings of Cappadocian Maple (Acer cappadocicum) and European ash (Fraxinus excelsior) under soil contaminated by lead

شناسايي گونه هاي درختي مناسب به‌منظور گياه پالايي بسيار حائز اهميت است ولي لازمه آن انجام مطالعات جامع و ارزيابي پتانسيل گونه ها است. در اين تحقيق به بررسي مقاومت نهال هاي يكساله بومي جنگل‌هاي شمال ايران، شيردار (Acer cappadocicum) و ون (Fraxinus excelsior) پرداخته شد. در اين راستا نهال هاي يك ساله دو گياه در طول يك فصل رويش تحت تاثير خاك هاي آلوده به سرب با غلظت‌هاي 0، 100، 200، 300، 400 و 500 ميلي گرم در كيلوگرم خاك قرار گرفت و شاخص هاي فتوسنتزي از قبيل نرخ فتوسنتز، هدايت‌روزنه اي، نرخ تعرق و دي اكسيد كربن درون روزنه اي به انضمام عملكرد رشد و تخصيص زي توده نهالها مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد كه حضور فلز سنگين سرب در خاك با غلظت هاي بالا سبب كاهش عمكلرد فتوسنتزي دو گياه مي شود ولي در اين بين اثرات بازدارنده آلودگي در نهال هاي ون كمتر بود. ميزان رشد ارتفاع، قطر و همچنين زي توده نهال هاي دو گونه متاثر از اثرات سوء سرب كاهش يافت ولي تفاوت قابل تاملي براي دو گونه مشاهده نشد. يافته هاي اين تحقيق نشان داد كه دو گونه بومي شيردار و ون در شرايط تحقيق حاضر و در طول يك فصل رويش تفاوت قابل ملاحظه اي از لحاظ مقاومت به خاك هاي آلوده به سرب نداشتند، ولي بي شك مي توان با اعمال تيمارهاي آلودگي شديدتر در دوره‌هاي طولاني تر تصميات بهتري را اتخاذ نمود.

Identifying tree species candidate for phytoremediation is very important. However, its prerequisite is conducting comprehensive studies on tree species and evaluation of the plants’ potential. The current research surveyed resistance of two native species of Hyrcanian forest Acer cappadocicum and Fraxinus excelsior at seedling stage. In this regard, oneyear old seedlings of both species were grown under different concentrations of lead including 0, 100, 200, 300,400, and 500 milligram lead per kilogram soil during a growth season. During a growth season photosynthetic indexes such as gas exchange, net photosynthesis rate, stomatal conductance, transpiration rate, and substomatal CO2 concentration as well as growth and biomass allocation were studied. The results showed that the presence of lead as a heavy metal led to decline of photosynthesis performance of both species but the inhibitory effects of Pb was less in seedlings of ash. Height and diameter growth as well as seedling biomass of both species were decreased by negative effects of lead but there was no considerable difference between two species. Our finding showed that under the experimental condition, there was no significant difference between resistances of two native species to lead contaminated soil but for making a better decision, further studies are necessary with stronger contamination and for a longer period.