تجزيه فيتوشيميايي اندام‌هاي مختلف گياه‌ خودرو ريواس (Rheum ribes) در مرحله گل‌دهي (مطالعه موردي ارتفاعات روستاي كاريزك از توابع شهرستان كاشمر)

Phytochemical analysis of various organs of Rheum ribes weed at the phonological stage of flowering (Case study: heights of Karizak Village of Kashmar)

آزمايشي به‌منظور تجزيه فيتوشيميايي تركيبات گياه‌ هرز خودرو ريواس (Rheumribes) در مرحله فنولوژيكي گل‌دهي در آزمايشگاه علوم علف‌هاي‌هرز دانشگاه گنبدكاووس در سال 1394 انجام شد. نمونه‌هاي گياهي ريواس از ارتفاعات اطراف روستاي كاريزك از توابع شهرستان كاشمر جمع‌آوري شد. پس از شناسايي گونه گياه ريواس اندام‌هاي مختلف به‌ تفكيك ساقه، برگ و گل ‌آذين از يكديگر جدا، خشك و  نهايتاً پودر گرديد. سپس مقادير تركيبات شيميايي نظير ميزان ماده ‌آلي، خاكستر خام، پروتئين ‌خام، الياف نامحلول در شوينده خنثي، الياف نامحلول در شوينده اسيدي، نشاسته و كربوهيدرات‌هاي محلول و ميزان فنل ‌كل در اندام‌هاي مورد بررسي و مخلوطي از اندام‌ها براساس روش‌هاي استاندارد فيتوشيميايي مورد اندازه‌گيري قرار گرفت. نتايج تجزيه واريانس بيانگر اختلاف معني‌داري ميان اندام‌هاي مختلف گياه ريواس از لحاظ صفات فيتوشيميايي مورد بررسي بود. براساس نتايج، بيش‌ترين درصد معني‌دار ماده ‌آلي، خاكستر خام، پروتئين‌ خام، الياف نامحلول در شوينده خنثي و الياف نامحلول در شوينده اسيدي به‌ترتيب مربوط به اندام گل ‌آذين، دو اندام ساقه و برگ، برگ و گل ‌آذين، ساقه و گل‌آذين بود. بيش‌ترين ميزان نشاسته و كربوهيدرات‌هاي محلول به‌ترتيب مربوط به ساقه و دو اندام برگ و مخلوطي از اندام‌ها بود. مطالعه حاضر هم‌چنين نشان داد كه بيش‌ترين ميزان معني‌دار فنل ‌كل مربوط به اندام گل ‌آذين و مخلوطي از اندام‌ها بود. در حالي‌كه كم‌ترين ميزان فنل ‌كل در اندام ساقه مشاهده شد. به‌طوركلي نتايج نشان داد كه ميزان تركيبات فيتوشيميايي مورد اندازه‌گيري در اندام‌هاي مختلف ريواس، متنوع بود. بنابراين با توجه به زيست توده توليدي بالاي گياه هرز خودرو ريواس و نقش تركيبات فنلي به‌همراه ميزان مناسبي از برخي متابوليت‌هاي اوليه، بهينه‌سازي روشي مناسب جهت استخراج اين تركيبات ضروري به‌نظر مي‌رسد.

An experiment was conducted for phytochemical analysis of the compounds of Rheum ribes weedat the phonological stage of flowering in Weed Science Laboratory of Gonbade Qabus University in 2015. Plant samples of Rheum ribes were collected from heights of Karizak Village of Kashmar. After identifying the Rheum species, various organs of stem, leaf, and inflorescence were separated from each other, dried and finally powdered. Chemical compounds like the organic matter, ash, crud protein, ADF, NDF, starch, soluble carbohydrates, and total phenols contents of the organs under study and a combination of organs were measured using the standardized phytochemical methods. Results of the variance analysis showed that there were significant differences in the phytochemical traits among various organs of Rheum ribes. Findings suggest that the highest percentage of organic matter, ash, crud protein, NDF, and ADF were obtained in the inflorescence, both the stem and leaf, leaf and inflorescence, and stem and inflorescence, respectively. The study also recorded the highest levels of total phenols in both in floresvence and combination of the organs while the lowest phenols contents were observed in the stem. Results generally showed variations in the content of phytochemical compounds under study in Rheum ribes organs. Therefore, regarding high productivity of Rheum ribes biomass and the role of phenolic compounds as well as suitable content of some primary metabolites, optimization of suitable method to extract these compounds is necessary.