بررسي دلالت‌هاي ضمني كلمه‎‌هاي فاصله‌ در ترجمه‌هاي فارسي قرآن كريم

The study of connotative meaning of "alFasilah" in Persian Translations of Holly Quran

عبارت فاصله در علوم مختلف داراي تعاريف معيني است، اما معني آن در علوم قرآن متفاوت و عمدتاً عبارت از واژه‌هاي اواخر آيات است. عده‌اي نيز ميان فواصل و رؤوس آيات فرق مي‌گذارند و فاصله را، در مجموع، شامل‌تر از واژه‌هاي ابتداي آيات مي‌شمارند. از سوي ديگربررسي دلالت‌هاي ضمني در يك متن، روشي است كه براساس آن امكان تمايز نهادن ميان مترادف‌هاي زباني فراهم مي‌شود. پژوهش حاضر در جستجوي پاسخ به اين مهم است كه اولاً فاصله‌ها تا چه اندازه در ايجاد دلالت‌هاي ثانوي و معاني ضمني يك آيه دخالت دارد؛ و ثانياً ‌ترجمه‌هاي معتبر قرآني به چه ميزان از عهده انتقال اين دلالت‌هاي معنايي برآمده‌اند. اين تحقيق، با روش توصيفي –تحليلي و با تكيه بر نظريه دلالت هاي ضمني بر روي ترجمه فاصله از دو منظر آواشناختي و معناشناختي متمركز گرديده و بر آن بوده است تا كاهش‌ها و تغييرات معنايي را در ترجمه‌هاي قرآن ،در سه بخش سايه خيال، زنگ حروف و تشابه‌هاي معناشناختي ميان فواصل آيات بررسي كند.. نتايج اين تحقيق نشان مي‌دهد كه اولاً فاصله، نه تنها دلالت‌هاي يك آيه بلكه گاه كل سوره را نيز به لحاظ نحوي، معنايي و آوايي تحت تأثير قرار مي‌دهد و دوم اين كه، با تغيير در نظام آوايي يك متن در ترجمه، بخشي از معناي آن نيز از ميان مي رود.

AlFasilah has kept the different definitions in scope of human sciences; however it appears as an expression in theology & in Quranic sciences and means usually the latest word of a verse. Although some theologists distinguish between first word (Roûs) and alFasilah (last word), asserting that the latter is more general than the other. In certain resources, Farra is the first one that has commented about alFasilah, while in the others, KhalilibnAhmad is presented as so. Among these, Baqelani mentioned to relations between alFasilah in one side, and miracle assumption of Quran, in another side. Because has not been done any research which concerns directly the decisive role of alFasilah in process of Quran translation into Persian language, this research is seeking answers to the following questions: 1) what role does alFasilah play in formulating connotations of a single verse or of a surah in whole? 2) To what extent these translations can make the connotations transmittable? The results show that alFavasil not only affect the connotations of one verse, but in some case, an entire surah is affected in terms of semantics, phonology and syntax by them. Finally, we can include that translations would achieve success whatever they refer to the exegesis references for better understanding connotative dimension of alFavasil.