طراحي و اجراي تلفيق آموزش الگوي حل‌مسأله با اصول سازنده‌گرايي و بررسي تأثير آن بر‌ يادگيري و تفكّر خلاق

Designing and Implementation of Blending of Problem Solving Instructional Model with Constructivism’s Principles and the Study of Its Effect on Learning and Creative Thinking

زمينه: نظام آموزشي به عنوان پرورش‌دهنده‌ سازندگان فرداي جامعه، وظيفه مهمي دارد. از مهم ترين مؤلفه‌هايي كه نظام آموزشي بايستي در قرن بيست و يكم در ميان سازندگان فرداي جامعه، در صدد افزايش و پرورش آن باشد، يادگيري عميق و تفكّر خلاق است.      هدف: هدف از پژوهش حاضر، طراحي و اجراي تلفيق آموزش الگوي حل‌مسأله با اصول سازنده‌گرايي و بررسي تأثير آن بر‌ يادگيري و تفكّر خلاق در دانش‌آموزان است.      روش: در اين پژوهش، روش شبه آزمايشي‌ با طرح پيش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه كنترل مورد استفاده قرار گرفته است. نمونه پژوهش شامل 30 دانش‌آموز بود كه با روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چند مرحله اي انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوري داده‌ها شامل آزمون يادگيري محقق‌ساخته و آزمون خلاقيت عابدي بود كه به عنوان پيش‌آزمون و پس‌آزمون از آنها استفاده شد. تدريس دانش‌آموزان گروه آزمايش به مدت 11 جلسه، طي 6 هفته، با تلفيق آموزش الگوي حل‌مسأله با اصول سازنده‌گرايي و تدريس گروه گواه به روش مرسوم انجام گرفت. به منظور تحليل داده‌ها، از آمار توصيفي شامل ميانگين و انحراف استاندارد و از آمار استنباطي، تحليل كوواريانس چند متغيري و آزمون تعقيبي lsd، استفاده كرديم.      يافته ها: يافته‌ها نشان داد كه تلفيق الگوي حل مسأله با اصول سازنده‌گرايي در افزايش ميزان يادگيري ( 5/286F=  ،    0001/0 p=)، مؤلفه سيّالي تفكر خلاق( 91/143F=  ،    0001/0 p=)، مؤلفه انعطاف پذيري تفكر خلاق ( 59/15=F  ،    001/0 =p) و مؤلفه بسط تفكر خلاق( 64/35=F=  0001/0، p) موثر بوده و معنادار است، اما در افزايش مؤلفه ابتكار تفكر خلاق( 997/0=F  ،    328/0= p) معنادار نبوده است.      نتيجه گيري: تلفيق آموزش الگوي حل‌مسأله با اصول سازنده‌گرايي از امتيازات هر دو رويكرد استفاده كرده است. يافته‌هاي پژوهش بيانگر اين است كه اين تلفيق بر ميزان يادگيري و مؤلفه‌هاي تفكر خلاق (سيّالي، انعطاف پذيري، بسط) به غير از مؤلفه ابتكار تفكر خلاق، مؤثر و معنادار است و مي‌توان از تلفيق آموزش الگوي حل‌مسأله با اصول سازنده‌گرايي در كلاس‌هاي درسي استفاده كرد.

Abstract      Background: Educational system has an important role in educating future community makers. One of the most important components of educational system which should be considered in the twentyfirst century among future community makers is deep learning and creative thinking.      Purpose: This paper aimed to design and implement a blending of problem solving instructional model with constructivist principles and the study of its effect on learning and creative thinking.      Method: In this research, a quasiexperimental method (pretest and posttest design with control group) was used. Sample of this research was 30 students that were selected by using cluster sampling method. Data collection tools were included researchermade learning test and Abedi creativity questionnaire, were used as a pretest and posttest. Experimental group was taught in 11 sessions, during 6 weeks by using combined problem solving instructional model with Constructivist principles and control group was taught by using traditional method. In order to analyze obtained data, descriptive statistics, consisting of mean and standard deviation, was used. Furthermore, inferential statistics, multivariable covariance plan and LSD follow up test was used.      Results: The results showed that blending of problem solving instructional model with constructivist principles has a significant effect on learning ‌(F=286.5, P=0.0001), fluency aspect of creative thinking (F=143.91, P=0.0001 ), flexibility aspect (F=15.59, P=0.001) and elaboration aspect of creative thinking (F=35.64, P=0.0001), but there was no meaningful effect on originality aspect of creative thinking.      Conclusion: According to the results, it could be said that by blending problem solving instructional model with constructivist principles, one can take advantage of both these approaches. Founding of this research was showed that this blending has a meaningful effect on learning and aspects of creative thinking (fluency, flexibility and elaboration) and there was no effect on originality aspect. Thus, this method can be used in classroom and school as an effective method.