بررسي و ارتباط خشكسالي و ترسالي هاي غرب ايران با الگوهاي سينوپتيكي جو

Review and relationship between Western Iranian Wet years and drought and atmospheric synoptic patterns

الگوهای سینوپتیكی جو عامل اصلی توزیع زمانی و مكانی بارش می‌باشد. خشكسالی یكی از بلایای طبیعی است كه هر ساله خسارات فراوانی به بار می‌آورد. این پدیده در نتیجه ناهنجارهای شدید و مكرر زمانی- مكانی در الگوهای گردش جوی به‌وجود می‌آید. از این رو، مطالعه و شناسایی الگوهای سینوپتیكی پدیده مذكور ضرورتی اجتناب ناپذیر است. در این مطالعه، ابتدا بارش‌های سالانه ۱۷ ایستگاه منتخب در غرب كشور استاندارد زمانی شد .پس از تعیین آستانه زمانی و مكانی بارش، فراگیرترین خشكسالی‌ها و ترسالی‌ها در منطقه با استفاده از شاخص SPI شناسایی شد. در ادامه، به منظور شناسایی و طبقه‌بندی الگوهای سینوپتیكی عوامل به‌وجود آورنده‌ی دوره‌های تر و خشك از روش آماری Principal Component Analysis و Cluster Analysis استفاده گردید. سپس داده‌ای ارتفاع ژئوپتانسیل سطح ۵۰۰ هكتوپاسكال و فشار تراز دریا از تارنمای مركز ملی پیش-بینی محیطی(NCEP/NCAR) اخذ و نهایتاً نقشه مركب مربوط به هر خوشه تهیه و تحلیل سینوپتیكی شد. نتایج بدست آمده نشان می‌دهد كه برای دوره‌ی خشك می‌توان به پشته در تراز ۵۰۰ هكتوپاسكال در شرق اروپا اشاره نمود كه سبب نزول و سرازیر شدن هوای سرد عرض‌های بالا به منطقه شده و مانع از صعود توده هوا شده است. الگوی سطح زمین نیز می‌توان به یك سلول پرفشار اشاره نمود كه از شرق اروپا وارد منطقه شده و حركات جوی نزدیك به سطح زمین را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. الگوهای مربوط به دوره‌های تر در تراز ۵۰۰ هكتوپاسكال می‌توان به ناوه عمیق در غرب خاورمیانه اشاره كرد كه رطوبت دریای سرخ را وارد منطقه می‌نماید. از طرفی الگوهای سطح زمین تشكیل یك كم‌فشار بر روی زاگرس می‌باشد كه شرایط را برای صعود و ناپایداری محیا می‌كند.

Synoptic patterns of the atmosphere is the main factor in the distribution of rainfall in time and place. It is one of the drought disasters every year to load frequency losses. This phenomenon as a result of severe and recurrent temporal-local atmospheric circulation patterns. Hence, the study and identification of synoptic patterns of the above phenomenon is inevitable. In this study, the first of the annual 17 rainfall station was selected in the West country standard time. After determining the time and place threshold rainfall, widespread wet year and drought in the area with the use of the SPI index was detected. Read on, for the purpose of identification and classification of synoptic patterns to agents of the creator of wet and dry periods of Principal Component Analysis and statistical Cluster Analysis was used. Then got the height of the geo-potential sea level pressure and level of 500 HP level from the National Center for environmental prediction website (NCEP/NCAR), and finally was analyzed by synoptic systems composite map related to each cluster. Results achieved show that for the dry period can be used to stack in the 500 HP level alignment in Eastern Europe because of the point sink and cold high latitude drooling into the area and prevent an air mass ascent. For the pattern of the Earthʹs surface can also be referred to a high-pressure cell that has been imported from Eastern Europe region and the atmospheric movements close to the Earthʹs surface under their influence. For more courses in related patterns align 500 HP level can be found in the Middle East to deep trough pointed out that Red Sea moisture into the region. On the other hand, ground level patterns consist a low-pressure flow on Zagros Mountains that make ready condition for climb and instability.