سعادت از منظر ارسطو و ابن‌مسكويه رازي

پرسش درباره مفهوم و مصداق سعادت ريشه در سرشت آدمي دارد. مقايسه انديشه‌هاي دو انديشمند صاحب‌نظر در اين زمينه، يكي از يونان باستان و ديگري از حكماي اسلامي هم‌روزگار با ابن‌‌سينا، براي شناخت نوآوري متفكران اسلامي در برابر ره‌آورد يونانيان در ساحت‌هاي گوناگون فلسفي بسيار اهميت دارد. اين جستار كوتاه به روش تحليلي‌تطبيقي است و پس از تاملي چند درباره مباني فلسفي و اخلاقي هريك از اين متفكران، شباهت‌ها و تفاوت‌هاي آن‌ها را درباره سعادت كاويده است. اگرچه ارسطو باتوجه كامل به مولفه‌هاي عقل و لذت و دوستي، نظريه فضيلت و سعادت را حول محور اعتدال تعريف مي‌كند، به دليل نگاه غيرتوحيدي‌اش به خدا و جهان و بي‌توجهي‌اش به معاد، قادر نيست مدل موفقي از مفهوم و مصداق سعادت ارايه كند. برخلاف او ابن‌مسكويه با جهان‌بيني توحيدي مي‌كوشد، همين معاني را برپايه شناخت نفس و عقل و شرع تبيين كند. ابن‌مسكويه سعادت را به دو قسم دنيايي و آخرتي تقسيم و مصداق واقعي سعادت را قرب الهي معرفي مي‌كند. هر دو متفكر بر تعريف سعادت به خير متعالي (خير اعلي) تاكيد مي‌ورزند؛ اما ازآنجاكه مباني انديشه اخلاقيِ آن‌ها با يكديگر متفاوت است، لوازم انديشه آنان نيز با يكديگر متفاوت خواهد بود

Question regarding the concept and extension of "Happiness" is rooted in the nature of human being. The comparison of the thoughts of two prominent thinkers in this ground - one is from the Ancient Greece and the other one from Islamic philosophy who was contemporary of Avicenna –to recognize innovation of islamic scholars against the result of philosophical Greeks in various spheres is very important. This research – by analytic – comparative method – after some reflection about the philosophical and ethical basis of each, has explored similarities and differences of the thoughts of these two famous philosophers regarding happiness. Although Aristotle with complete attention to the component of wisdom, pleasure and friendship, defines the theory of virtue and happiness consequently about "moderation", but because of his non-monotheistic look to God and universe and his lack of paying attention to resurrection, can not offer a successful model of the concept and extension of happiness. Unlike him, Ibn Moskovayh attempts to make these concepts clear based on knowledge of self , wisdom and Islamic Law. He divides happiness into two parts: mundane and worldly happiness, and defines esteem of God as a real extension of happiness. Also, both thinkers emphasize on definition of happiness as superior goodness but because of difference in principles of ethics, the entailments of their thought are different too.