مطالعۀ تجربۀ زنان عضو هيات علمي دانشگاه از ايفاي مسئوليت هاي خانوادگي و شغلي

study of experiance woman's academic staff a bout family and work respansibility

روند روبه افزايش مشاركت زنان در آموزش عالي به‌عنوان عضو هيئت‌علمي و پذيرفتن نقش‌هاي اجتماعي هرچند از پيشرفت در عرصۀ علمي و اجتماعي نشان دارد، تعدد نقش‌هاي اجتماعي و خانوادگي در اين حيطه چالش‌هاي جديدي را به‌وجود آورده است. اين مطالعه به درك پديدار‌شناسانه از وضعيت زنان عضو هيئت‌علمي در جايگاه ايفاي نقش‌هاي شغلي و خانوادگي آنان پرداخته است. پژوهش حاضر با رويكرد پديدارشناختي از نوع تحقيق كيفي است. روش گردآوري داده‌ها از طريق مصاحبۀ مسئله‌محور انجام شد. مشاركت‌كنندگان 13 نفر از استادان خانم عضو هيئت‌علمي دانشگاه‌هاي تهران‌اند كه براساس نمونه‌گيري هدف‌مند انتخاب شدند. در تحليل نتايج از تحليل مضمون و روش كولايزي استفاده شده است. يافته‌هاي تحقيق در چهار مضمون اصلي «نقش خانگي و ايفاي نقش در خانواده»، «نقش شغلي و ايفاي نقش در دانشگاه»، «توأماني ايفاي نقش‌هاي شغلي و خانوادگي‌« و «مواجهه با حل مسائل و مشكلات توأماني ايفاي نقش‌هاي دوگانه» طبقه‌بندي شد. از درك معنايي مقوله‌ها اين‌گونه استنتاج شد كه استادان هيئت‌علمي زن با چالش‌هايي در‌خصوص تعدد نقش‌هاي شغلي و خانوادگي مواجه‌اند كه در صورت اتخاذ تدابير و راهبردهاي مناسب از سوي فرد، خانواده يا سازمان مربوطه به‌راحتي مي‌توانند بين نقش‌ها و مسئوليت‌هاي خود تعادل ايجاد كنند.

Increasing the number of women as a faculty member and having social roles, which provide some observes strategies of female professors has led to pluralism, and developed many family roles against career responsibilities. This study has provided a phenomenological understanding of the status of women as a faculty member in place of their career and family roles. This phenomenological research is a qualitative type. The data gathered by interviewing 13 female professors and faculty member of Tehran Universities and looking out their problems, specimens were selected based on purposive sampling. In analyzing the results, the Colaizzi’s method of data analysis was used. The findings were classified into four main themes "maternal responsibilities in the family", "job role and a role in the University", “balance between job role and family role”, “problem solving and difficulties of dual roles”. Semantic understanding shows that female faculty members face challenges in terms of number of job and family roles; which, applying some personal or family strategies as well as organizations benefit can easily balance between the roles and responsibilities of the job and the family.