تأثير فرآيندهاي دياژنزي بر كيفيت مخزني بخش بالايي سازند سروك در يكي از ميادين دشت آبادان، جنوب غرب ايران

Impacts of diagenetic process on reservoir quality of the Middle Cretaceous Upper Sarvak Formation in one of oil fields in the Abadan Plain, SW Iran

در طي زمان نهشت سازند سروك، تأثير آب و هوا، تكتونيك و نوسانات سطح آب دريا به شكل‌گيري مخازن پر بازده در حوضه‌هاي زاگرس و خليج فارس منجر شده است. كيفيت مخزني بخش بالايي سازند سروك به ميزان قابل توجهي تحت تأثير فرآيندهاي دياژنزي قرار گرفته است. بر اساس مطالعه مغزه‌ها، آناليز پتروگرافي، نمودارهاي چاه پيمايي و داده‌هاي تخلخل و تراوايي مغزه از دو چاه كليدي در يكي از ميادين بزرگ ناحيه دشت آبادان، توالي دياژنزي بازسازي و تأثير فرآيندهاي اصلي دياژنزي بر كيفيت مخزني بحث شده است. اين مطالعه نشان داد كه كيفيت مخزني سازند سروك در ميادين ناحيه دشت آبادان به ميزان زيادي تحت تأثير دياژنز قرار گرفته است. سه محيط دياژنزي عمده شامل 1 دياژنز دريايي (ميكرايتي شدن، زيست آشفتگي و سيماني شدن دريايي)، 2 دياژنز متئوريك (پايداري كاني شناسي، تبلور مجدد، سيماني شدن متئوريك، دولوميتي شدن زون مخلوط، ددولوميتي شدن و انحلال‌هاي انتخابي و غير انتخابي توسط فابريك)، و سرانجام دياژنز تدفيني (تراكم فيزيكي و شيميايي، دولوميتي شدن تدفيني، شكستگي، سيماني شدن تدفيني، سيليسي شدن و پيريتي شدن و برخي از انحلال‌هاي غير انتخاب كننده فابريك) بخش بالايي سازند سروك را تحت تأثير قرار داده‌اند. انحلال ماتريكس و دانه‌ها، به‌ويژه پوسته‌هاي آراگونيتي، عامل مهم ايجاد تخلخل بوده و عمدتا در محيط دياژنز متئوريك رخ داده است. مطالعات دياژنزي نشان داد كه دياژنز متئوريك به ميزان قابل توجهي كيفيت مخزني اين سازند را تحت تأثير قرار داده است. سيماني شدن و تراكم عوامل اصلي كاهش تخلخل و تراوايي بوده، در حالي كه انحلال و شكستگي كيفيت مخزني را افزايش داده‌اند. اين مطالعه نشان داد كه توزيع فرآيندهاي دياژنزي، سيستم منافذ و كيفيت مخزني را كنترل كرده است.

During the precipitation of Sarvak formation imprints of climate, tectonic and sea level fluctuation lead to some of the most prolific reservoirs in Zagros and Persian Gulf basins. The reservoir quality of upper Sarvak formation in Abadan plain oil fields are highly influenced by various diagenetic process. Based on core studies, petrographic analysis, well logs and properm data from two key well in a giant field, diagenetic sequence is reconstructed and the main processes effecting the reservoir quality are discussed. Three main diagenetic environments including 1 marine diagenesis (Micritization, Bioturbation, marine cementation) 2 meteoric diagenesis (mineralogy stability, recrystallization, meteoric cementation, mixing zone dolomitization, Dedolomitization, fabric and none fabric selective dissolution) and finally 3 burial diagenesis (physical and chemical compaction, burial dolomitization, fracturing, burial cementation, Silicification and pyritization and some none fabric dissolution) have affected the upper Sarvak formation after deposition. Dissolution of matrix and grain, especially aragonite shells was a main porosity creating process, and took place primarily by meteoric diagenesis. Diagenetic studies indicate meteoric environment products highly modified reservoir quality. Calcite cementation and compaction are the chief factors controlling the reduction properm whilst dissolution and fracturing have enhanced reservoir quality of the studied interval. This study resulted that distribution and intensity of diagenetic process are dominantly controlled pore systems and reservoir quality.