ماهيّت رجوع و تمايز آن از مفاهيم مشابه

The nature of Revocation and itʹʹs distinction from similar concepts

رجوع، ازجمله نهادهاي مهم حقوقي است كه در كنار نهادهايي نظير حق خيار و اختيار فسخ در عقود جايز، به اشخاص اجازه مي دهد كه به وسيله آن، تصرفات نخستين خود را نقض و از آنها عدول كنند. رجوع، نقش مهم و پررنگي در تنظيم روابط حقوقي اشخاص در جامعه ايفا مي كند. با وجود اين، در نظام حقوقي ايران، چندان مورد توجه واقع نشده و ماهيّت آن تا حدودي ناشناخته مانده است و همين امر، موجب طرح سوال هاي مهمي در اين زمينه شده است، از جمله: ماهيّت حقوقي رجوع چيست؟ تفاوت رجوع با نهادهاي حقوقي مشابه نظير حق خيار در عقود لازم، اختيار فسخ در عقود جايز، اقاله و انفساخ چيست؟ آيا رجوع، حق و قابل اسقاط و نقل و انتقال است، يا حكم بوده و غير قابل اسقاط و نقل و انتقال مي باشد؟ در مورد ماهيّت رجوع، ميان فقها وحقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد؛ ولي آن چه از مطالعه و بررسي منابع فقهي و حقوقي و معدود مواد قانون مدني در اين زمينه به دست مي آيد اين است كه رجوع، از نظر ماهيت، عملي حقوقي و تحقق آن منوط به قصد انشا است. رجوع، يكي از مصاديق بارز ايقاعات است و تنها به اراده رجوع كننده واقع مي شود؛ و خصوصيات ويژه اي دارد كه آن را از ساير نهادهاي حقوقي مشابه متمايز مي كند. همچنين به نظر مي رسد كه رجوع، از حقوق قايم به شخص مي باشد كه قابل اسقاط، ولي غير قابل نقل و انتقال است.

Revocation is one of the important legal institutions that beside institutions like right of option, and right to rescind allow people that by means of that cancel their previous actions and revoke of them. Revocation has an important role in adopting legal relationships of people in the society but in spite of this in the legal system of Iran no more attention is paid to it and the nature of it partially unknown and this matter cause an important question in this ground like that: what is the legal nature of legal institution of revocation? What is difference of revocation with other legal institutions such as right of option in the binding contract, and right to rescind in the revocable contract, cancellation (Eqaleh) and annulment (Enfesakh)? Is revocation a legal right (haq) and whetherit is relinquishable and transferableor it’s a legal ruling (hokm) and unrelinguishable and untransferable? There is a disagreement between Foqaha and law makers About the nature and the effects of revocation .but what we achieved in this matter by study and analysis from the religious and legal sources is that in the perspective of legal nature Revocation is a juridical act and application and execution of it accomplish by the intention of revocation and revocation is one of the main evidences of unilateral act (Ighah) and materialized by an attention. Revocation has specific characterictis that mak it different from other legal institutions such as the right to option in the binding contract, right to rescind in the revocable contract, cancellation (Eqaleh) and annulment (Enfesakh). In addition itseems that revocation belongs to the legal rights (haq) that is relinquishable but untransferable.