بررسي ميزان تاثير مداخله فاكتورهاي انساني در كاهش ميزان عوارض اسكلتي عضلاني (CTD) در ستاد مركز بهداشت غرب تهران 84-1383

Study of Effectiveness of Human Factors Engineering Interference in Cumulative Trauma Disorders Rate Decreasing in the Tehran South Health Center 2005-2006

سابقه و هدف: تا كنون پژوهش هاي زيادي در زمينه بروز عوارض اسكلتي عضلاني (CTD) صورت پذيرفته است. در بيشتر موارد نحوه نشستن و وضعيت كاري نامناسب دليل بروز اين عوارض شناخته شده است. در آمار منتشر شده از يك منبع خارجي حدود 44% افرادي كه با رايانه كار مي‌كردند دچار اختلالات اسكلتي و عضلاني شده بودند. هدف از اين تحقيق شناسايي و اندازه‌گيري عوارض ، مداخله ارگونومي و بررسي ميزان تاثير اين مداخله در مركز بهداشت غرب تهران مي‌باشد كه كاركنان آن از سيستم اتوماسيون اداري بهره مي‌برند. مواد و روش ها: در اين روش عوارض CTD در 68 نفر از كاركنان از طريق ارايه پرسشنامه نورديك و علت بروز عوارض در محيط هاي كاري توسط بازديدهاي فني كارشناسان معين گرديده است. با توجه به روش‌هاي آماري علت‌هايي كه عوارض با شدت و فراواني بيشتري ايجاد نموده اند شناسايي شده و توسط مهندسي فاكتورهاي انساني مورد مداخله قرار گرفتند. جهت كارآيي بيشتر طرح از آنتروپومتري (ابعاد سنجي بدن انسان) استفاده شد و به ازاي هر فرد وضعيت تنه كاري معيني طراحي گرديد. يافته‌ها: نتايجي كه در مرحله قبل از مداخله بدست آمد نشان دهنده وجود عوارض CTD در بيشتر كاركنان بوده است به طوري كه 90 درصد كاركنان از درد بالاي ستون فقرات رنج مي‌بردند. 4/27% درد شانه و 4/20% از درد عضلات گردن شكايت داشتند. پس از مداخله اين مقادير كاهش يافت و ميزان شكايت كاركنان نسبت به درد بالاي ستون فقرات تا 8/40% كاهش يافته است. درد در ناحيه شانه به 22% وعضلات گردن به 6/17% تقليل يافته است. با انجام آزمون آماري مقايسه نسبتا تغييـرات معنـي دار بين عوارض قبل و بعد از مداخله وجود داشته است (005/0p < ). نتيجه گيري: وجود وضعيت نامناسب تنه علت اصلي بروز عوارض CTD در محيط هاي كار با رايانه مي‌باشد كه مي‌توان با راه هاي قابل دسترس نظير اصلاح در ارتفاع ميز و صندلي كار همچنين آموزش نحوه صحيح كاركردن و آموزش حركات ورزشي ساده از افزايش اين عوارض در محيط هاي كاري جلوگيري نمود.