مطالعه عوامل موثر بر توسعه مكانيزاسيون برنج در استان گيلان با تكنيك دلفي

The study of the factors affecting the development of mechanization of rice cultivation in Guilan province by Delphi technique

افزايش هزينه هاي توليد برنج از دغدغه هاي توليد اين محصول در ايران است. بنابراين، توسعه مكانيزاسيون كشت برنج به منظور كاهش هزينه هاي توليد آن، يك ضرورت است. در اين راستا، به منظور شناسايي پيش برنده ها و بازدارنده هاي مكانيزاسيون كشت برنج در استان گيلان، تحقيقي به روش دلفي در سه مرحله انجام گرفت. با مشورت اساتيد دانشگا هي گيلان و پژوهشگران بخش فني و مهندسي موسسه تحقيقات برنج كشور، تعداد 30 نفر كارشناس خبره مكانيزاسيون برنج شامل كارشناسان سازمان جهاد كشاورزي استان گيلان و ادارات كشاورزي تابعه (مديريت هاي كشاورزي شهرستان هاي رودسر، لنگرود، املش، لاهيجان، سياهكل، آستانه اشرفيه، رشت، انزلي، صومعه سرا، فومن، شفت، ماسال، تالش و آستارا) و همچنين كارشناسان مكانيزاسيون بخش فني و مهندسي موسسه تحقيقات برنج كشور، به عنوان مخاطبان تحقيق، شناسايي و انتخاب شدند. نتايج نشان داد كه توسعه زيرساخت هاي مكانيزاسيون همچون افزايش تعداد بانك نشاء با كسب 5/97 درصد از توافق نهايي كارشناسان مكانيزاسيون استان گيلان و ارتقاء سطح خدمات پس از فروش ماشين آلات به خصوص ماشين آلات و تجهيزات وارداتي با كسب 8/95 درصد از توافق كارشناسان، به ترتيب به عنوان مهمترين عوامل پيش برنده توسعه مكانيزاسيون كشاورزي در استان گيلان بودند. همچنين مطالعه دلفي بازدارنده ها بيانگر آن بود كه كوچك بودن و پراكندگي اراضي شاليكاري در استان گيلان با كسب 1/94 درصد از توافق نهايي كارشناسان مخاطب و قيمت پايين برنج سفيد با كسب 5/92 درصد از توافق كارشناسان مكانيزاسيون برنج در استان گيلان نيز به عنوان مهمترين عوامل بازدارنده بودند. بنابراين، توجه به زيرساخت هاي مكانيزاسيون كشاورزي، اعتمادسازي در راستاي تامين كليه خدمات بعد از فروش، اهتمام به تجميع اراضي شاليكاري كوچك و سياست گذاري مناسب در راستاي خريد تضميني برنج با قيمتي متناسب با نرخ تورم، از اقدامات مهمي است كه بايد مورد توجه متوليان وزارت كشاورزي قرار گيرد.

A Delphi study was conducted in three phases to identify the driving and inhibiting factors of the development of mechanized cultivation of rice in Guilan province. After consultation with professors and researchers in related institutions, 30 experts from the agricultural organization of Guilan province and its subsidiary offices as well as faculty members of agricultural research centers of Guilan province were identified and selected for the study. Results showed that “The development of infrastructures such as increasing the number of transplanting banks” with the acquisition of 97.5% of the final agreement of mechanization experts and “Improve the machinery’s aftersales services, especially for imported machines and equipments with 95.8% of experts agreement were the most driving factors for the development of paddy fields mechanization in Guilan province. The Delphi study of inhibiting factors also indicated that “the small and scattered paddy fields” with acquisition of 97.5% of the experts agreement and “Low price of milled rice” with acquisition of 92.5% of experts agreement were the top inhibiting factors of the development of rice mechanized cultivation in Guilan province.