بررسي اثر بيماري تغيير رنگ شلتوك بر كيفيت ظاهري، برخي خواص تبديل برنج و مقاومت خمشي دانه

Effect of Paddy Discoloration on Apparent Quality, Milling Properties and Grain Bending Strength

بيماري تغيير رنگ شلتوك ناشي از قارچ‌هاي بيماري‌زا در شرايط باران‌هاي مستمر همزمان با خوشه‌دهي موجب بروز خسارت زيادي مي‌شود. در اين تحقيق، اثر تغيير رنگ سه رقم شلتوك (هاشمي، گوهر و خزر) و شاخص آلودگي دانه در دو سطح (شاخص آلودگي بالا و پايين) در آزمايش فاكتوريل و در قالب طرح كاملاً تصادفي بركيفيت ظاهري دانه، خصوصيات تبديلي و مقاومت خمشي دانه بررسي شد. راندمان تبديل، درجه سفيدي، مقاومت خمشي، طول و ضخامت دانه ها (برنج قهوه اي) در شاخص آلودگي بالا بطور معني‌داري كمتر از مقادير آنها در شاخص آلودگي پايين بود. برنج شكسته در شاخص آلودگي بالا در مقايسه با شاخص آلودگي پايين در ارقام خزر، گوهر و هاشمي به ترتيب 5/33 ، 1/53 و 2/52 درصد افزايش يافت. بنابراين، بيماري تغيير رنگ شلتوك موجب كاهش مقاومت خمشي و اندازه دانه‌ها، در نتيجه كاهش راندمان تبديل، درصد برنج سالم و درجه سفيدي برنج شده است.

Grain discoloration caused by fungi agents, in crop season that the mature grain stage coincides with rain, it causes many damages. In this research effect of paddy discoloration of three varieties (Hashemi, Gohar and Khazar) and disease index in two levels (high and low disease index levels) on grain apparent quality, milling properties and grain bending strength was investigated in a factorial experiment based in randomized complete design with four replications. The milling recovery, degree of whitening, bending strength, length and thickness of the grains (brown rice) in high disease index was significantly lower than those of in low disease index. Also, the broken grains percentage of the three varieties of Hashemi, Gohar and Khazar in high disease index was increased by 5.33, 1.53 and 2.52% as compared to low disease index. Therefore, grain discoloration disease reduces the bending strength and grain size resulting in lower milling recovery, head rice yield and degree of whitening of rice.