اثر دور تعويض محلول غذايي و غلظت‌هاي مختلف محلول پركننده بر رشد كاهو (Lactuca sativa L.) در سيستم كشت شناور

Effect of replacement interval of nutrients solution and concentration of replenishment solution on growth of lettuce (Lactuca sativa L.) under floating culture

كشت شناور كاهو، به دليل افزايش كارايي مصرف آب و كودهاي شيميايي، در حال توسعه است. به منظور بررسي اثر زمان تعويض محلول غذايي و غلظت محلول پُركننده بر رشد و عملكرد كاهوي باترهد، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي و در سه تكرار انجام شد. هر واحد آزمايشي، جعبه اي پلاستيكي با ابعاد 60×40×15 سانتي‌متر (حجم 36 ليتر) بود و چهار گياه با فاصله 20×25 سانتي‌متر روي ورق هاي پلي استر كشت شدند. محلول هاي غذايي هر 3، 4 و 5 هفته يكبار تعويض شدند و براي جبران كاهش حجم آب و عناصر تخليه شده، از محلول غذايي پركننده ⅓ يا ⅔ غلظت استفاده شد. بوته ها 35 روز بعد از نشا، برداشت شدند. نتايج نشان داد كه در صفات وزن سر، محيط سر، تعداد برگ، وزن خشك برگ، وزن ريشه و ارتفاع و قطر ساقه اختلاف معني‌داري بين تيمارها وجود نداشت. اثر متقابل زمان تعويض محلول غذايي × غلظت محلول پركننده در هيچيك از پارامترهاي رشد معني‌دار نبود. وزن سر و تعداد برگ در بوته به ترتيب بين 312256 گرم (ميانگين 286 گرم) و 37-32 برگ متغير بود. تجزيه برگ نشان داد كه در همه تيمارها، غلظت عناصر پرمصرف و كم مصرف در محدوده غلظت بهينه قرار داشت. همبستگي مثبت و معني‌داري بين وزن سر با تعداد برگ، وزن ريشه، قطر ساقه و محيط سر مشاهده شد. نتايج تحقيق حاضر نشان داد كه با استفاده از محلول پركننده ⅓ غلظت و بدون تعويض محلول غذايي مي توان پرورش كاهو و عناصر محلول غذايي را به خوبي مديريت نمود.

Floating culture of lettuce is developing because of the increase in water use efficiency and chemical fertilizers. In order to assess replacement time of nutrient solution and concentration of replenishment solution on growth and yield of Butterhead lettuce, a factorial experiment was conducted through completely randomized design with three replications. Each experimental unit was a 60×40×15 cm (36 L) plastic box, and four plants were grown in a spacing of 20×25 cm apart on polyester sheets. The nutrient solutions were replaced with new solutions once every 3, 4 and 5 weeks. For compensating the removed water and depleted nutrients from the solution, replenishment solutions with ⅓ and ⅔ strength were added to the tank once a week. Plants were harvested 35 days after transplanting. Results showed that there was no significant difference in fresh head weight, head periphery, number of leaves per plant, leaf dry weight, root weight, and stem length and diameter among treatments. The interaction effects between replacement time × concentration of replenishment solution was not significant for none of the growth parameters. Fresh head weight and number of leaves per plant were 265312 g (mean 286 g) and 3237 leaves, respectively. Chemical analysis of lettucehead tissue indicated that concentration of macroandmicronutrients was in optimum range in all the treatments. Head weight per plant was found significantly and positively correlated with number of leaves/plant, root weight, stem diameter and head periphery. Results of the present experiment indicated that lettuce growth and nutrients could be managed well by adding replenishment solution with ⅓ strength, without replacing the nutrients solution.