شيخ مرتضي انصاري (ره) و ظواهر قرآن مباني ، شرايط حجيت و گستره استناد

مسئله اصلي اين پژوهش، مباني، شرايط حجيت ظواهر قرآن و گستره استناد به آن در نظريه اصولي شيخ مرتضي انصاري (ره) است. اين تحقيق به روش تحليلي - انتقادي نظريه شيخ را تقرير و ارزيابي مي كند. ايشان ضمن پذيرش حجيت ظواهر قرآن در مباني اصولي خود، از آن در استنباط احكام شرعي از گزاره هاي قرآني و روايي و نقد فتاواي فقيهان به ويژه اخباريان بهره برده است. عرفي بودن معناي ظاهري، عدم مخالفت معناي ظاهري آيه با نص قرآني يا روايي و فحص از وجود قراين، سه شرط اساسي اعتبار ظواهر قرآني در نظريه اصولي شيخ انصاري (ره) محسوب مي شود. وي ديدگاه اخباريان در عدم حجيت ظواهر قرآني را با استناد به ادله عقلي و نقلي ابطال كرده است. استناد به ظواهر قرآني در ميراث فقهي شيخ انصاري گستره وسيعي دارد و نمونه هاي متنوعي از استناد به آن در ابواب مختلف فقه چون طهارت، صلات، حج، مكاسب، ارث، تقليد و غيره، در آثار وي به چشم مي خورد. نتيجه ارزيابي نظريه شيخ انصاري نشان داد كه مباني و ادله وي ابهامات و پرسش هايي دارد و نيازمند تقرير مجدد و تكميل است.