پايه بودن اعتقاد به خدا از ديدگاه علامه طباطبايي و آلوين پلانتينگا

Allamma Tabatabaee and Alvin Plantinga on the basic proposition “God exists”

اعتقاد به وجود خدا، همواره در معرض حملات نظري بوده و يكي از اين موارد، چالش در توجيه اين باور است. در مقالۀ حاضر، نظرهاي علامه سيد محمدحسين طباطبايي و آلوين پلانتينگا در مواجهۀ با چالش فوق بررسي و با تحليل ديدگاه آنها، مقايسه‌اي انجام خواهد گرفت. اگرچه هر دوي ايشان اعتقاد به خدا را از دليل بي‌نياز مي‌دانند و برهان را تنها مؤيد ايمان مي‌پندارند، پلانتينگا كه به سنت معرفت‌شناسي اصلاح‌شده تعلق دارد، با نقد بنيادي نظريۀ مبناگروي سنتي در توجيه، گزارۀ «خدا وجود دارد» را براي فرد ديندار از جرگۀ گزاره‌هاي واقعاً پايه معرفي مي‌كند و البته آن را بديهي نمي‌داند. اين در حالي است كه او نمي‌تواند معيار جامع و مانعي را براي گزاره‌هاي پايه ارائه دهد. اما علامه طباطبايي كه به مكتب مبناگروي سنتي در توجيه وفادار است، براي اثبات وجود خدا از اصلي بهره مي‌برد كه مناقشه‌اي در پايه بودن آن وجود ندارد؛ يعني اصل عدم اجتماع نقيضين. به اين‌ترتيب علامه طباطبايي با تحليل موضوع گزارۀ فوق، آن را به‌عنوان گزاره‌اي بديهي اولي معرفي مي‌كند.

Belief in the existence of God has always been attacked by opponents. One of them is the so called evidentalism challenge. In this paper, the opinions of Allama Muhammad Hussain Tabataba, and Alvin Plantinga about the above mentioned challenge are discussed and compared. Although both believe that belief in God does’nt need to be proved and arguments just support the faith but, belonging to a tradition of reformed epistemology, Plantinga critiques the theory of traditional foundationalism and introduces “God exists” as a basic propositions for theist in specific conditions but does’nt account it in selfevident ones. On the other hand, Allama Tabatabaee that belongs to traditional foundationalism school, to prove God existence utilize a principle about which there is no uncertainty among philosophers and epistemologists: the reality and nonreality could’nt come together.so that proposition must be selfevident.