اثر فاضلاب شهري و كمپوست زباله شهري بر برخي خصوصيات خاك و زه‌آب حاصل از آن در شرايط كشت گلخانه‌اي ريحان

Effects of urban wastewater and compost on some characteristics of soil and its leachate under greenhouse cultivation of basil

از نگراني هاي عمده كاربرد فاضلاب و كمپوست در اراضي كشاورزي، شور شدن آنها و همچنين جذب عناصر سنگين توسط گياه است. به منظور بررسي اثر فاضلاب و كمپوست بر عملكرد و تجمع عناصر سرب و نيكل در گياه ريحان و همچنين ميزان هدايت الكتريكي و پ هاش در نيمرخ و زه آب خروجي از ستون خاك، تحقيق حاضر به صورت آزمايش فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي، با سه تكرار، در 48 عدد لايسيمتر انجام شد. فاكتورها شامل چهار نوع آب آبياري ]فاضلاب خام (1W)، پساب (2W)، تركيب 50% فاضلاب خام و آب معمولي (3W) و آب معمولي (4W)[ و چهار سطح كمپوست ]صفر (1C)، 40 (2C)، 80 (3C) و 120 تن در هكتار (4C)[ بودند. در مجموع، در طول فصل كشت، تعداد 11 دوره آبياري اعمال شد، گياه ريحان در سه مرحله برداشت شد و در پايان برداشت سوم گياه نيز نمونه هاي خاك از اعماق 10، 20، 40، 65، 85 و 105 سانتي متري خاك درون لايسيمترها برداشت گرديد. نتايج نشان داد كه كاربرد فاضلاب و كمپوست، در مقايسه با شاهد، ميانگين وزن هاي تر و خشك، ميانگين غلظت عناصر سرب و نيكل موجود در شاخساره گياه ريحان و هدايت الكتريكي خاك را به طور معني داري (05/0>p)، متناسب با نوع آب آبياري و سطح كمپوست، افزايش داد. اما با كاربرد فاضلاب و كمپوست، ميزان پهاش زه آب به طور معني داري (05/0>p) كم شد. با تداوم چين، بر ميزان عناصر سرب و نيكل شاخساره ريحان افزوده و با افزايش عمق از ميزان هدايت الكتريك خاك كم گرديد. دامنه تغييرات عناصر سرب و نيكل شاخساره ريحان به ترتيب 36/009/0 و 44/012/0 ميلي گرم در كيلوگرم وزن خشك، تغييرات هدايت الكتريكي خاك 5/272/0 دسي زيمنس بر متر و تغييرات پهاش زه آب 8/75/7 در نوسان بود.

One of the main anxieties in application of wastewater and compost in agricultural lands is their salinity and uptake of heavy metals by plants. To envestigate the effects of wastewater and compost on yield and accumulation of lead and nickel in the basil shoots, as well as electrical conductivity (EC) and pH in soil profile and its leachate, a factorial test was conducted, based on completely randomized design with three replications, in 48 lysimeters. The factors included four types of watering [raw wastewater (W1), treated wastewater (W2), combination of 50% raw wastewater and fresh water (W3) and fresh water (W4)] and four compost levels [0 (C1), 40 (C2), 80 (C3) and 120 (C4) ton/ha]. Totally, 11 waterings were applied during the growing season. Basil plants were harvested at three stages. After the third harvest, soil samples were taken from 10, 20, 40, 65, 85 and 105 cm depth in the lysimeters. Results showed that application of wastewater and compost, compared to the control treatment, significantly increased (p& le 0.05) fresh and dry weights, concentration of lead and nickel in the shoots of basil, as well as EC of the soil, relative to type of irrigation water and level of compost. But, wastewater and compost application significantly decreased (p< 0.05) pH in the leachate water. The lead and nickel concentration was increased during the last harvests. The soil EC was decreased in the lower depths. The lead and nickel concentration in shoots ranged between 0.090.36 and 0.12 0.44 mg/kg dry weight, respectively. Variation of EC in soil was 0.72 2.5 dS/m and pH range of the leachate was 7.57.8.