نظرية ميرزا مهدي اصفهاني در جداسازي آموزه هاي ديني از علوم بشري در كشف معارف ديني

روش كشف معارف ديني از مباحث مهم از آغاز پيدايش دين در باب دين شناسي بوده است. يكي از روش هاي مورد توجه در اين باره روشي است كه دين شناس سترگ و انديشمند توانا حضرت آيت الله ميرزا مهدي اصفهاني ارائه كرده است. بر اساس اين روش معارف ديني به ويژه معارف مربوط به خداشناسي يك امر فطري بوده و پس از تقوا و عبادت در پرتو نور عقلي كه خارج از حوزة وجود انسان است مكشوف مي گردد؛ اما داده هاي عقلاني كه از طريق قوة عقلي انسان پديد مي آيد و برهان هاي عقلي كه بر بديهيات استوار بوده و به وسيلة نيروي ادراكي انسان تحقق مي يابد و همچنين معارف برون ديني، نه تنها در كشف معارف ديني دخالت ندارد؛ بلكه مانع و حجاب براي معارف مزبور قلمداد مي شود. در بررسي اين نظريه به روش توصيفي تحليلي اين مطلب به دست آمده كه هم كشف - معارف ديني به وسيلة عقلي خارج از وجود انسان خالي از ابهام نيست و هم مانع بودن استدلال هاي عقلي مبتني بر بديهيات و معارف بيرون ديني قابل دفاع نبوده و با مشكل جدي مواجه است.