شيوع دمانس پس از سكته مغزي ايسكمي (PISD) و ارتباط آن با متغيرهاي جمعيت‌شناختي: مطالعه كوهورت گذشته‌نگر

Prevalence of Post-Ischemic Stroke Dementia (PISD) and its Association with Demographic Parameters: A Retrospective Cohort Study

چكيده مقدمه: شيوع دمانس پس از سكته مغزي ايسكمي(PISD) چشمگير است و اين بيماري مغزي- عروقي مي‌تواند خطر بروز دمانس را افزايش دهد. با اين ‌وجود متغيرهاي جمعيتي مرتبط با PISD اغلب به‌خوبي درك نشده است. هدف: تعيين شيوع PISD و محاسبه‌ي نسبت خطرزايي هريك از عوامل جمعيت‌شناختي در رابطه با بروز آن در مطالعه‌اي بنا نهاده شد بر بيمارستان در استان گيلان. مواد و روش‌ها: در مطالعه كوهورت گذشته‌نگر 206 بيمار كه به‌طور متوسط شش‌ماه از سكته مغزيِ ايسكمي آنها مي‌گذشت به‌شيوه‌ي نمونه‌گيري پياپي و غيراحتمالي از 760 بيمار داراي شرايط انتخاب شدند كه طي فروردين 1391 تا فروردين 1393 از درمانگاه دپارتمان نورولوژي بيمارستان پورسيناي شهر رشت شده‌بودند. همه‌ بيماران با معاينه چند وجهي نورولوژي و بررسي يافته‌هاي پيمايشCT و MRI، ارزيابي‌ وضعيت شناختي كنوني و پيش‌مرضي به‌ترتيب با آزمون‌هاي ACE-III و IQCODE و همچنين مصاحبه‌ي ساختاريافته باليني برپايه‌ي سنجه‌هاي DSM-5 براي تشخيص اختلال عصبي- شناختي عروقي شديد قرار گرفتند. نتايج: از 206 بيمار، 48 نفر دچار PISD تشخيص‌ داده‌ شدند (شيوع 3/23%). رگرسيون مخاطره نسبي كاكس نشان داد سن بالاتر(035/0=P،11/1-00/1:CI%95 ،06/1=[HR] نسبت خطر)، ميزان تحصيلات پايين‌تر (021/0=P ،94/0-44/0:CI%95 ،64/0=HR)، شدت سكته مغزي بيشتر (004/0=P،37/1-06/1:CI%95 ،21/1=HR) كه با مقياس سكته‌مغزي موسسه ملي سلامت(NIHSS) سنجيده مي‌شد و نارسايي شناختي پيش‌مرضي بيشتر (0001/0 > P ،87/15-34/2:CI%95 ،09/6=HR) كه با پرسشنامه‌ي آگاهي‌دهنده از نقصان شناختي در سالمندان(IQCODE) سنجيده مي‌شد، خطر بروز PISD را به‌طور متوسط شش ماه پس از سكته مغزي پيشگويي مي‌كند. نتيجه‌گيري: شيوع PISD در بيماران مرخص شده از بيمارستان طي يك دوره‌ شش ماهه چشمگير است. بازشناسي به‌هنگام متغيرهاي جمعيتي مرتبط با PISD مي‌تواند به درمان اثربخش‌تر و پيشگيري از افت بيشتر كاركردِ بيماران سكته‌مغزي كمك كند.

Abstract Introduction: The prevalence rate of Post-Ischemic Stroke Dementia (PISD) is remarkable, and this cerebrovascular disease may increase the risk of incident dementia. However, demographic parameters associated with the PISD are often not well understood. Objective: To determine the prevalence of PISD, and to calculate the risk ratio of each of the demographic factors in association with its occurrence in a hospital-based study (Guilan province). Materials and Methods: In a retrospective cohort study, 206 patients, approximately six months post stroke were selected by consecutive and nonprobability sampling method among 760 eligible patients who were discharged from Neurology Department Clinic of Poursina Hospital in Rasht city, from April 2012 to May 2014. All patients underwent a multi-dimensional neurological examination, CT scans and MRI findings inspection, evaluation of the current and premorbid cognitive status by IQCODE and ACE-III tests respectively and also structured clinical interview, based on DSM-5 criteria in order to diagnose the major vascular neurocognitive disorder. Results: Forty eight of the patients were diagnosed with PISD (prevalence 23.3%). Cox proportional hazards regression demonstrated that older age (hazard ratio [HR]=1.06,95%CI:1.00-1.11,P=0.035), lower educational level (HR=0.64,95%CI:0.44-0.94,P=0.021), more severe stroke (HR=1.21,95%CI:1.06-1.37,P=0.004),which was measured by National Institutes of Health Stroke Scale (NIHSS) and more premorbid cognitive impairment (HR=6.09,95%CI:2.34-15.87,P < 0.0001) measured by Informant Questionnaire on Cognitive Decline in the elderly(IQCODE), prognosticates the risk of PISD diagnosis on an average of six-months after stroke. Conclusion: PISD prevalence is remarkable among patients discharged from a hospital on a six month post stroke period. Early recognition of demographic factors related to PISD is helpful in more effective treatment, and can help prevent further loss of performance in stroke patients.