بررسي مقايسه‌اي سازوكارهاي تغييرات كاربري‌زمين شهري، موردكاوي: انگلستان، ايالات متحده آمريكا، هندوستان، تركيه و ايران

Comparison Analysis of Land Use Changes Mechanisms after Preparing Plans, Case Studies: England, USA, India, Turkey and Iran

امروزه در عمده شهرهاي جهان، تهيه برنامه‌هاي كاربري زمين شهري به منظور ايجاد تعادل و تعامل در توسعه‌ بخش‌هاي مختلف شهر امري ضروري به حساب مي‌آيد. چنين برنامه‌هايي با تكيه بر دانش برنامه‌ريزي شهري براي دوره‌هاي زماني مشخص و معيني تعريف مي‌شوند. دوره زماني تعيين شده براي برنامه‌هاي توسعه، بعضاً سبب مي‌شود اين برنامه‌ها در طول مدت اجراي خود با چالش‌هايي مواجه شوند. مواردي كه در زمان تهيه برنامه مطرح نبوده و يا با توجه به مقياس گسترده برنامه از قلم افتاده‌اند از مهمترين چالش‌هاي تحقق پذيري برنامه‌هاي كاربري زمين محسوب مي‌شوند. چگونگي مواجهه با اين چالش‌ها بخش مهمي از برنامه‌ريزي توسعه فضايي را تشكيل مي‌دهد. برخي از اين چالش‌ها الزامات اعمال تغييراتي را در برنامه‌هاي مصوب، به ويژه در ارتباط با كاربري زمين مشخص مي‌كنند. در اين راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسي نظام مديريت تغييرات كاربري زمين پس از تصويب برنامه‌هاي توسعه در كشورهاي بيشتر و كمتر توسعه‌يافته و تحليل قياسي با شرايط كشور ايران، تدوين شده است. روش پژوهش آميخته شامل روش كمي دربرگيرنده شيوه توزيع و تكميل پرسشنامه ميان متخصصين حوزه برنامه‌ريزي كاربري زمين و نيز روش كيفي شامل شيوه تحليل محتواي اسناد مديريتي تغييرات كاربري زمين دركشورهاي مورد بررسي بوده است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه در هريك از اصول مرتبط با مديريت تغييرات كاربري زمين شكاف ميان سازوكارهاي تغييرات كاربري زمين ميان ايران و كشورهاي مورد مطالعه به ويژه در زمينه رعايت قوانين محيط‌زيستي، مشاركت همگاني و دستيابي به همرايي ميان كنشگران ذي‌نفع وجود دارد.