سازوكار اثرگذاري طرح‌هاي بهسازي و نوسازي بر كيفيت محيطي محله‌هاي سنتي، نمونه موردي: محله جولان همدان

Assessment of Renovation and Conversation Planning of Project Mechanism in Traditional Neighborhood Regarding to the Environmental Quality, Case Study: Julan Neighborhood in Hamadan, Iran

شهر يا محله داراي جريانات اجتماعي و فرهنگي متنوع و مختلفي است كه بي توجهي به آن‌ها، سبب شكست و يا توفيق اندك در تجارب و پروژه‌هاي بهسازي و نوسازي در ايران شده است. هدف از اين مقاله، بررسي ميزان تاثير طرح‌ها و تجارب بهسازي و نوسازي در ارتقا كيفيت محيطي محله هاي فرسوده و سنتي مي باشد. محله جولان همدان، نمونه موردي مورد مطالعه در اين پژوهش است. محله جولان همدان را خياباني كه از دل اين بافت عبور كرده به دو نيم تقسيم كرده است كه طرح‌هاي بهسازي و نوسازي در بافت شمالي اجرا شده است. اين مقاله به دنبال آن است تا كيفيت محيطي بافت شمالي را با بافت جنوبي آن مقايسه كرده و تاثيرات اجراي طرح بهسازي و نوسازي را در كيفيت محيطي بافت شمالي ارزيابي نمايد تا با آسيب شناسي علل توفيق اندك طرح هاي نوسازي و بهسازي، بتوان گره گشاي بسياري از مشكلات در تهيه طرح‌هاي آتي در بافت‌هاي سنتي شود. نوع تحقيق، پژوهشي–كاربردي و روش كار پيمايشي و از طريق پرسش‌نامه مي باشد. حجم نمونه 393 نفركه به صورت تصادفي انتخاب شده‌اند و اطلاعات از طريق نرم افزار Amos، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. تحليل داده‌ها بيان‌گر اين واقعيت است كه كيفيت محيطي از ديدگاه عيني در فرايند بهسازي و نوسازي محله ارتقا پيدا كرده است. اما در بخش ذهني در دو شاخص سرزندگي و امنيت تغيير كيفيت چنداني مشاهده نمي?شود و همچنين افت قابل توجهي را در شاخص? پيوندهاي اجتماعي نشان مي‌دهد. بنابراين به دليل آن كه در بافت شمالي خانه‌هاي با هويت به آپارتمان‌هاي خشك و بي‌روح تبديل شده‌اند، تسلط نظام ماشين بر پيكره بندي اين بافت ديده مي شود. بنابراين مي‌توان عنوان كرد كه ميزان اثرگذاري طرح‌هاي نوسازي و بهسازي محله جولان در شناخت توقعات و تصويرهاي شكل‌گرفته در ذهن ساكنان، موفقيت چنداني كسب نكرده است.