تدوين راهبردهاي توسعه حمل‌ونقل ريلي در ايران

Designing Strategies for Developing the Rail Transportation in Iran

حمل‌ونقل به‌عنوان يك عامل كليدي براي جوامع مختلف، در ميزان رشد و توسعه نقش بسزايي ايفا مي‌كند. توسعه شبكه و ناوگان حمل‌ونقل موجب تغييرات بنيادين در فعاليت‌هاي اقتصادي مي‌شود و باعث جذب جمعيت بيشتر و در پي آن توسعه بيشتر فعاليت‌هاي اقتصادي در نواحي مختلف خواهد شد. در اين راستا راه‌آهن از مهم‌ترين عوامل تحول اقتصاد جهان در هنگام انقلاب صنعتي است. كشور ايران به‌دليل قرار گرفتن در سر راه شرق به غرب از ديرباز در جابه‌جايي كالاها اهميت بسزايي داشته است. البته امروزه نيز با قرارگيري ايران بر سر چهارراه ريلي دنيا، فرصت بسيار مناسبي جهت ترانزيت ريلي كالاهاي مصرفي كشورهاي آسياي ميانه، جنوب شرق آسيا و اروپا در اختيار دارد. با توجه به اهميت حمل‌ونقل ريلي در جابه‌جايي حجم وسيعي از كالاها و موقعيت استراتژيك ريلي ايران، در اين مقاله با استفاده از تكنيك SWOT وQSPM به تدوين استراتژي‌هاي اولويت‌دار، درخصوص توسعه شبكه ريلي پرداخته شده است. تحقيق حاضر به لحاظ ماهيت اكتشافي ـ تحليلي و به لحاط هدف، توسعه‌اي است. گردآوري اطلاعات به دو شكل كتابخانه‌اي و ميداني بوده است. نتايج نشانگر فرصت‌هاي متعدد در زمينه توسعه شبكه ريلي ايران بوده و بر‌مبناي آنها، راهكارهايي در رابطه با توسعه شبكه و استفاده بهينه از شبكه حمل‌ونقل ريلي ارايه شده است. به‌گونه‌اي كه اتصال دروازه‌ها و نقاط استراتژيك مرزي، به‌ويژه بنادر مهم و تنها بندر اقيانوسي كشور (بندر چابهار) به شبكه ريلي، جهت افزايش حجم ترانزيت‌، كاهش حجم ترافيك بار در سواحل و كاهش حوادث جاده‌‌اي به‌عنوان مهم‌ترين اولويت‌هاي توسعه شبكه ريلي معرفي شده‌اند.

Transportation, which is seen as a key factor for different communities, plays a significant role in the growth and development. In this meanwhile, the railways are among the most important factors in the national and regional development. Due to locating in a path connecting East to West, Iran has long been important in the movement of goods. Today, locating in the Rail Crossroads of the world, Iran enjoys a great opportunity for transiting consumer goods in Central Asia, South East Asia and Europe through rail system. Given the importance of rail transportation in the movement of large volumes of goods as well as strategic position for Iran, in this paper, some prioritized strategies in conjunction with the development of the rail network will be discussed by using SWOT and QSPM. To collect Data, the library method and field Survey are used. The results show that Iran has numerous opportunities for the development of the rail network and thus. It seems necessary to formulate strategy on the development and efficient use of rail transport network.in this framework, it is essential to connect gateways and strategic border points, especially major ports (not least, chabahar port) to the rail network in order to increase the volume of transit, reduce traffic load on the beaches, and reduce road accidents, seen as the most important priorities for rail development.