وضعيت تحصيلي اهداكنندگان خون و تاثير آن بر سلامت خون‌هاي اهدايي در سطح كشور

The impact of the education status of blood donors on blood safety in Iran

چكيده سابقه و هدف عوامل متعددي در سلامت خون‌هاي اهدايي نقش ايفا مي‌كنند، از جمله اين عوامل مي‌توان به سطح تحصيلات اهداكنندگان خون اشاره نمود. لذا در اين تحقيق برآن شديم تا نقش تحصيلات در سلامت خون‌هاي اهدايي را در اهداكنندگان خون كشور بررسي نماييم. مواد و روش‌ها مطالعه انجام شده از نوع مقطعي بود كه بر روي كليه اهداكنندگان خون در سال‌هاي 1386 و 1387 انجام گرفت. اطلاعات مورد نياز درباره سطح تحصيلات، جنس، سن اهداكنندگان، سابقه قبلي اهداي خون و موارد مثبت تاييدي(HBsAg ، HCV Ab ، HIV Ab-Ag) از نرم‌افزار e-progesa و نگاره جمع‌آوري گرديد. يافته‌ها توسط آزمون كاي‌دو و نرم‌افزار SPSS تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها از بين 3519254 اهداكننده خون، حدود 7% زن و 93% مرد بودند. در بين خون‌هاي اهداكنندگان با تحصيلات دانشگاهي، 9/1 واحد خون به ازاي هر صد هزار نفر از نظر HIV مثبت بودند(001/0 p < ). 4/0 خون‌هاي اهدايي از افراد با تحصيلات دانشگاهي، 9/0 واحد از افراد ديپلمه و 8/1 واحد از زير ديپلم‌ها به ازاي هر هزار واحد خون اهدايي از نظر HCV مثبت بودند(001/0 p < ). هم چنين 2/2 واحد اهدايي از افراد با تحصيلات دانشگاهي، 8/2 واحد از افراد ديپلمه و 6/5 زير ديپلم به ازاي هر هزار واحد خون اهدايي از نظر HBs Ag مثبت بودند(001/0 p < ). نتيجه گيري نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه با افزايش سطح تحصيلات به طور معناداري در سلامت خون‌هاي اهدايي افزايش حاصل شده است كه اين يافته‌ها مي‌تواند راه‌گشاي سازمان انتقال خون در جذب داوطلبين اهداي خون در گروه‌هاي كم خطر جامعه باشد.

Abstract Background and Objectives Many different factors are effective in the safety of blood donations. One of the main factors is the education status of blood donors which is the focus of the present research. Materials and Methods Our study is based on a cross-sectional method which was done for all donations during 2007-2008 (3519254 blood donations). The necessary data such as educational degree, sex, age, history of previous donation and the confirmed positive results (Ab-Ag, HIV HCV Ab and HBsAg) were collected from the database of e.projesa & negareh blood transfusion software. (p < 0.05). Results Among 3319254 blood donations, 7% were female and 93% were male. The donors with the academic degree showed to be HIV positive in 1.9 units per 100000 blood donations, 3.7 for donors with diploma and 7.5 for the illiterate (p < 0.001). The rates for HCV positivity were 0.4 for blood donors with the academic degree, 0.9 for the ones with diploma, and 1.8 units per 1000 for the illiterate (p < 0.001). For HBS Ag positivity the figures were 2.2 for blood donors with the academic degree, 2.8 for those with diploma, and 5.8 and 5.6 units per 1000 for the illiterate (p < 0.001). Conclusions These findings showed that the level of education has a direct correlation with blood safety. The results can help Iranian Blood Transfusion Organization adopt the best strategies in recruiting the eligible blood donors from the low risk communities.