گذار تحولي بافت كالبدي روستاهاي واقع در حوزه هاي كلانشهري (مطالعه موردي : مساكن روستايي ـ دهستان طرقبه)

Transmission of physical texture of nearby metropolitan villages (Case Study: rural houses of Torghabeh Dehestan)

بافت كالبدي در روستاها بستر فعاليت هاي مختلفي به شمار مي رود كه در زندگي روستايي نقش مهمي دارند و بسياري از كاركردهاي روستايي وابسته به اين عناصر است. به صورتي كه هرگونه تغيير در ويژگي-هاي اجتماعي - فرهنگي و اقتصادي در بافت كالبدي روستاها منعكس مي شود. اين تغييرات بيانگر تاثيرپذيري سكونتگاه هاي روستايي از جريان هاي مختلف از جمله شهرگرايي است. زيرا روستاها روابط مختلفي با شهر دارند و ابعاد و دامنه اين روابط بر بافت كالبدي روستايي اثرات فراواني داشته است و باعث تغيير ساختار و عملكرد مساكن روستايي شده است. اين تغييرات در حاشيه شهرها مشهودتر بوده و اين تغييرات در دامنه گسترده تري قابل مشاهده است. مساكن سنتي روستايي با توجه به عملكردهاي متنوع روستايي فضاهاي كاركردي مختلفي دارند كه باعث تمايز آنها از مساكن شهري است و باعث سهولت فعاليت هاي روستايي مي شوند. در حالي كه مساكن جديد روستايي كه برگرفته از الگوهاي شهري ساخته شده اند تك كاركردي بوده و چالش هايي را در فعاليت هاي جديد روستايي ايجاد نموده اند. اين پژوهش با روش توصيفي ـ تحليلي انجام پذيرفته است و داده هاي تحقيق از طريق كتابخانه اي و ميداني جمع آوري شده اند. براساس يافته هاي پژوهش، شهرگرايي باعث تحول اجزا ساختاري و كاركردي مساكن سنتي روستايي شده است و در مسكن روستايي نوين، عناصر جديدي به تبعيت از مساكن شهري شكل گرفته است كه بر كاركردهاي مسكن اثرگذار است.

Physical textures of villages are considered as the location of many various and important activities of rural life. Some other rural functions are closely related to the physical texture of villages, too. For example, any changes of socio-cultural and economic characteristics of villages are reflected in their physical textures. Such changes indicate the impact and influence of different events including urbanism on rural settlements. Because, villages have different relations with urban centers, and dimensions and extent of these relationships have many influences on rural physical textures and would cause change of structure and function of rural housing. Such changes are more visible in outskirts of cities where the extent of changes are wider. Traditional rural houses are different from urban houses because of their various and different functions and functional spaces in which rural activities can be done easier. However, new rural houses that copy their urban counterpart patterns are mono-functional and have created some challenges in new rural activities. The present study applies a descriptive-analytical method and required data are collected through documentary and field studies. Findings show that urbanism has changed the structure and functions of traditional rural houses. Modern rural housing has also affected functions of houses due to the adaptation of urban housing pattern.