پديد آورندگان :
پورمیدانی، عباس نويسنده دانشجوی دكترای اصلاح نباتات، دانشكده كشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد علوم و تحقیقات، تهران Pourmeidani, A. , مداح عارفی، حسن نويسنده دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع كشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج كشاورزی، تهران Maddah Arefi, H. , علی، اشرف جعفری نويسنده استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع كشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج كشاورزی، تهران Jafari, A.A. , ترابي، سپيده نويسنده دانشگاه آزاد اسلامي، واحد علوم و تحقيقات تهران , , میرزا، مهدی نويسنده استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع كشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج كشاورزی، تهران Mirza, M.
كليدواژه :
عملكرد اسانس , GGE biplot , آويشن كوهي , تجزيه پايداري
چكيده فارسي :
به‌منظور تعیین پایداری عملكرد اسانس جمعیتهای مختلف آویشن كوهی (Thymus kotschyanus)، بیست اكسشن (نمونه بذر) در شرایط عادی و در 11 ایستگاه (دماوند، اصفهان، گلستان، همدان، خراسان، مركزی، قم، تبریز، تهران، یزد و زنجان) در قالب طرح كرتهای خرد شده در مكان بررسی شدند. براساس نتایج تجزیه واریانس مركب دادهها، اثر متقابل اكسشن × ایستگاه در سطح احتمال خطای یك درصد معنیدار شد. در تجزیه گرافیكی محیطها، 11 محیط به 3 مگامحیط تقسیم شد. در مگامحیط خراسان، قم، مركزی، دماوند، یزد، زنجان و تهران، اكسشنهای 5، 27، 51، 54 و 56 سازگاری اختصاصی داشتند. اكسشنهای 3 و 17 در مگامحیط تبریز و همدان سازگاری اختصاصی داشتند. در ارزیابی اكسشن‌ها بر اساس عملكرد اسانس و پایداری، اكسشنهای 5، 54 و 29 بهترین اكسشن‌ها بودند. در تجزیه گرافیكی روابط بین محیطها، محیطهای خراسان، قم، دماوند و مركزی یك گروه محیط تشكیل دادند و با ایستگاه‌های تبریز و همدان رابطه متضاد داشتند كه موجب اثر متقابل اكسشن در مكان شد. ایستگاه‌های خراسان، تبریز، اصفهان و گلستان بیشترین طول بردار را داشتند و نقش آنها در تمایز اكسشن‌ها مهم بود. ایستگاه خراسان و اصفهان محیط نزدیك به مطلوب تلقی گردیدند و نقش بیشتری در تمایز اكسشن‌ها داشتند. براساس تجزیه گرافیكی روابط بین اكسشن‌ها، مجموعه اكسشنهای 54 (نقده)، 27 (نامعلوم 1)، 51 (تهران)، 56 (زرند) و 5 (قزوین 2) با همدیگر یك گروه پرمحصول را تشكیل داده و به مگامحیط خراسان، قم، مركزی، دماوند، یزد، زنجان و تهران سازگاری داشتند. این گروه از اكسشن‌ها میتوانند برای توسعه كشت آویشن كوهی در این مناطق، مورد توجه قرار گیرند.
چكيده لاتين :
To determine essential oil yield stability in different populations of thyme (Thymus kotschyanus), 20 plant populations were examined in normal conditions at 11 stations, consisted Damavand, Esfahan, Golestan, Hamedan, Khorasan, Markazi, Qom, Tabriz, Tehran, Yazd and Zanjan. Data were analyzed in split plot in location design. Based on combined analysis of variance, genotype × location interaction was significant at (p>1%). This showed differences of the studied populations in yield and response to different conditions in eleven locations. In Graphical analysis, 11 environments were divided into 3 Mega environments. In mega environments Khorasan, Qom, Markazi, Damavand, Yazd, Zanjan and Tehran, genotypes 5, 27, 51 and 54 showed special compatibility. Genotypes 3 and 17 in Tabriz and Hamadan mega environment and genotypes 10, 8, 70 and 50 in mega environment of Golestan showed special compatibility. Assessment based on essential oil yield and stability of genotypes showed that accessions 5, 54 and 29 were suitable accessions. Graphical analysis of relationships between the environments, Khorasan, Qom, Markazi and Damavand, formed a group environment. Khorasan, Tabriz, Isfahan and Golestan locations showed significant role in differentiation of the studied genotypes. Based on graphical analysis of relationship between the genotypes, genotypes of 54 (Naghade), 27 (unknown 1), 51 (Tehran), 56 (Zarand) and 5 (Qazvin 2) formed a high production group presenting special compatibility to mega environment of Khorasan, Qom, Markazi, Damavand, Yazd, Zanjan and Tehran. The mentioned genotypes could be used for thyme cultivation in the mentioned areas.
