تبيين عوامل مؤثر بر گرايش به قاچاق كالا در استان‌هاي مرزي؛ مطالعه موردي استان كرمانشاه

زمینه و هدف: امروزه قاچاق كالا و گرایش به مصرف كالاهای خارجی، یكی از مسائل مهمی است كه اساس فرهنگ، اقتصاد و امنیت ملی كشور را نشانه گرفته است. اگرچه بسیاری از كشورهای دنیا با این مسئله دست‌به‌گریبان هستند، اما این موضوع، در حال حاضر در ایران آن‌قدر اهمیت پیداكرده است كه ضرورت توجه، شناخت و مبارزه جدی و بی‌امان با آن، از اصول خدشه‌ناپذیر مبارزه به شمار می‌رود. قاچاق یا تجارت غیرقانونی به‌عنوان پدیده‌ای چندبعدی در كشورهایی كه اقتصاد ضعیفی دارند بیشتر مشاهده می‌شود. با توجه به این مطلب كه مناطق مرزی از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند و مهم ترین راه برای ورود قاچاق به كشور هستند، باید توجه خاصی به مرزهای كشور مبذول داشت، چراكه قاچاق نه‌تنها در مناطق مرزی بلكه در تمام اقتصاد كشور تأثیرگذار است. هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل مؤثر بر گرایش به قاچاق كالا در استان‌های مرزی، استان كرمانشاه می‌باشد. روش: این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق شامل خبرگان امر قاچاق كالا در سازمان‌هایی است كه به‌طور مستقیم با موضوع قاچاق در ارتباط می‌باشند. این سازمان‌ها شامل ستاد مبارزه با قاچاق كالای استانداری كرمانشاه، اداره گمرك، اداره تعزیرات حكومتی، معاونت مبارزه با قاچاق نیروی انتظامی، اداره مبارزه با قاچاق مرزبانی، سازمان صنعت، معدن و تجارت، اداره دخانیات، سازمان بازرگانی، شركت ملی نفت و معاونت غذا و داروی دانشگاه علوم پزشكی استان كرمانشاه می‌باشد. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش پرسشنامه می‌باشد و تحلیل‌های آماری به‌وسیله نرم‌افزارهای 22 SPSS و Lisrel8.5 انجام گرفت. آزمون‌های آماری انجام‌شده شامل نمونه معادلات ساختاری برای تعیین تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم متغیرهای نمونه و آزمون فریدمن برای رتبه‌بندی متغیرهای هفت‌گانه نمونه مفهومی می‌باشد یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد كه هفت عامل هزینه‌های مالیاتی و گمركی، میزان بالای بیكاری، سودآوری بالای قاچاق، پایین بودن كیفیت محصولات داخلی، شرایط جغرافیایی، ناكارآمدی بوروكراسی اداری و كنترل نامناسب مرزها در گرایش به قاچاق كالا در استان كرمانشاه مؤثر هستند. همچنین از میان متغیرهای پژوهش میزان بالای بیكاری دارای بالاترین اولویت و كنترل نامناسب مرزها كمترین اولویت را دارا می‌باشد.