ارزيابي ژنتيكي مقاومت به ويروس موزائيك ايراني ذرت از طريق تجزيه ميانگين نسل ‌ها

Evaluation of the Genetic of Resistance to Maize Iranian mosaic virus (MIMV) by Generations Mean Analysis

اين تحقيق در سالهاي 1390 تا 1393در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان فارس ودانشكده كشاورزي دانشگاه شيراز اجرا شد. تلاقي بين اينبرد لاينهاي ذرت MO17 و K1263/1 به ترتيب به عنوان حساس و مقاوم به ويروس موزائيك ايراني ذرت انجام شد. پس از توليد جمعيت هاي F1 و F2، از طريق تلاقي برگشتي نسل اول با هر دو والد، بذر نسلهاي BC1(F1 *MO17) و BC2(F1* K1263/1) به دست آمد. نسلهاي F3(F2:3) و BS1(BC1S1) و BS2(BC2S1) از خودگشني بوته هاي نسل هاي F2 و BC1 و BC2 توليد شد. ارزيابي نسل هاي مختلف به مدت دو سال در گلخانه و مزرعه با آلوده سازي بوته ها توسط زنجرك انجام شد. صفات مرتبط با بيماري شامل شدت علائم بيماري، سطح زير منحني پيشرفت بيماري و جذب نور نمونه ها در طول موج 405 نانومتر در آزمون اليزا (ELISA) اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه نسل هاي والديني MO17 و K1263/1 به ترتيب بيشترين و كمترين ميزان اين صفات را دارا بودند و بنابراين حساسترين و مقاومترين نسلها بودند. نسلهاي F1 و BC2 واكنشي شبيه به والد مقاوم نشان دادند. نتايج تجزيه ميانگين نسلها و آزمونهاي مقياس نشان داد كه مدل 3 پارامتري شامل ميانگين (m)، اثر افزايشي [d] و اثر غالبيت [h] بهترين برازش را در هر دو محيط داشت. در مدل ژنتيكي، ميانگين، اثر افزايشي و اثر غالبيت صفات مختلف معنيدار بود. آثار اپيستازي در كنترل صفات معنيدار نبود كه نشان دهنده عدم وجود اثر متقابل ژنها در توارث اين صفات در جمعيت در حال تفرق حاصل از اين تلاقي بود. درجه غالبيت نزديك به يك تاييد كننده غالبيت كامل يا غالبيت نسبي ژنها در كنترل صفات بود. متوسط توارثپذيري عمومي براي صفات مورد بررسي بيش از 90 درصد بود. نتايج اين تحقيق نشان داد با استفاده از روشهاي گزينشي مناسب و به كارگيري اثرهاي افزايشي و غالبيت ژنهاي مقاومت، توليد لاينهاي مقاوم به ويروس موزائيك ايراني ذرت امكانپذير است.

This study was conducted during 20112014 at the College of Agriculture, Shiraz University and Research Center for Agriculture and Natural Resources of Fars Province. A cross between MO17 and K1263/1 was conducted as susceptible and resistant lines against MIMV. Following the production of F1 and F2 populations, BC1 (F1 × MO17) and BC2 (F1 × K1263/1) generations were produced by backcrossing of F1 with either parental lines. Evaluation of different generations was performed by inoculation of plants by Laodelphax striatellus in greenhouse and field trials in two years. Traits related to MIMV resistance were measured as area under disease progress curve (AUPDC), the percentage of chlorotic disease symptoms, and absorbance value of samples at 405 nm in ELISA test. Based on the results, the highest and lowest amounts of neasured trails were scored in parental lines MO17 and K1263, respectively. Results of GMA and scaling tests indicated that 3parameters model including mean (m), additive [d] and dominance [h] effects had the best fitness in both experiments. In genetic model, m, [d] and [h] were significant for all traits. Notsignificant epistatic effects indicated the lack of intergenic interactions in inheritance of traits in segregating populations derived from parental lines. Dominance ratio close to unit (1) confirmed complete or partial dominance gene action in genetic control of traits. Heritability of traits was higher that 90%. Therefore, production of resistant inbred lines via selection methods for benefaction of additive effects of resistance genes and dominance effects in production of resistant hybrids would be useful in breeding programs of resistance to MIMV.