مسيريابي دوره‌اي استوار وسايل نقليه در مراقبت بهداشت خانگي بيماران دياليز صفاقي

The Robust Periodic Vehicle Routing Problem of the Home Healthcare of Peritoneal Dialysis patients

در دنياي امروز برطرف‌كردن نيازهاي بهداشتي و درماني بيماران در منزل داراي فوايد متعددي است. با ارائه خدمات درماني به صورت منظم و به‌موقع، علاوه بر كاهش هزينه‌ها، روند بهبودي بيمار نيز سرعت مي‌يابد. به عنوان مثال، با جايگزيني همودياليز با دياليز صفاقيكه در منزل قابل انجام است هم اسباب آسايش بيماران تامين مي‌گردد و هم در بخش زيادي از هزينه‌هاي بهداشت و درمان صرفه‌جويي مي‌شود. در اين مقاله دو مدل رياضي براي مساله مسيريابي دوره‌اي استوار وسايل نقليه با شرايط گذاشت و برداشت به‌صورت همزمان و با در نظرگرفتن پنجره‌هاي زماني نرم براي ملاقات بيماران دياليز صفاقي توسعه داده شده است. مدل ارائه شده بر اساس مشكلات مشاهده شده در بخش همودياليز بيمارستان هاشمي‌نژاد تهران پايه‌ريزي شده و كاربردي است. در طراحي مدل مفروضات واقع‌بينانه‌اي همچون عدم قطعيت موجود در زمان سفر  وسايل نقليه در نظرگرفته شده ‌است.با توجه به حساسيت موجود در ارائه به موقع خدمات درماني مي‌بايست از رويكردي مناسب براي مواجهه با عدم قطعيت زمان با كمترين ريسك ممكن استفاده شود؛ از طرفي رويكرد ارائه شده نبايد هزينه‌هاي مدل را بي‌دليل بالا ببرد. نتايج  به‌دست آمده از حل مدل نشانگر آن است كه مدل استوار ارائه شده در بدترين شرايط ممكن هيچ نقض محدوديتي ندارد؛ به عبارت ديگر با استفاده از اين مدل امكان ارائه بموقع خدمات درماني افزايش مي‌يابد. همچنين با درنظر گرفتن هزينه‌ فرصت از دست رفته، سطح محافظه‌كاري نحوي تنظيم مي‌شود تا هزينه مدل از مقدار اسمي بهينه فاصله چنداني نگيرد.

Satisfying the healthcare needs of patients at home have many advantages in today’s world. Providing an orderly health services both decreases the costs and speeds up healing of patients. For instance by replacing hemodialysis with peritoneal dialysis which can be done at home, patients feel more comfortable and the medical expenses would be lower. In this paper a periodic robust vehicle routing mathematical model with simultaneous deliveries and pickups and soft time windows to serve peritoneal dialysis patients at home is developed. The model is built according to the issues and problems which are seen in dialysis center of Hasheminejad kidney center. It has been tried to consider realistic assumptions in the model design, such as the uncertainty in the travel time of the vehicle. Having the sensitiveness of providing timely healthcare service in mind, a method should be applied to face the uncertainty in time which guarantees minimum risk. Moreover, considering a cost term called “lost opportunity”, the presented robust model should not be too conservative and impose on huge unnecessary costs. Results show that the presented robust model at the worst condition or in other words at the maximum uncertainty level has no constraint violations. It means that by using this model the chance of providing timely health service would be enhanced.