ارايه روشي جهت شناسايي و اولويت بندي نقاط مستعد مخاطرات در شبكه هاي حمل و نقل جاده اي، مطالعه موردي استان اصفهان

شبكه هاي حمل ونقل جاده اي به عنوان گسترده ترين و در دسترس ترين نوع جابجايي بار و مسافر، در معرض پهنه گسترده اي از مخاطر است طبيعي و انساني قرار دارند. از اين رو شناسايي و اولويت بندي نقاط مستعد مخاطره در ايران شبكه ها نقش به سزايي در كنترل و كاهش آسيب هاي ناشي از وقوع مخاطرات خواهد داشت. در اين پژوهش پس از شناسايي اين نقاط برمبناي نقشه هاي هم پوشاني مخاطرات و شبكه راه ها، به ارايه روشي جهت همگون سازي اثر مخاطرات طبيعي و انساني در شبكه راه ها پرداخته مي شود. در اين روش با محاسبه منافع و هزيته هاي ريالي ايمن سازي نقاط مستعد مخاطره، شاخص منفعت به صورت نسبت ريالي منافع ايمن سازي به هزينه هاي آن در هرنقطه تعريف گرديده و با استفاده از ضرايبي نسبت به نوع مخاطره و موقعيت آن نقطه در شبكه راهها تصحيح ميگردد. به عنوان مطالعه موردي، با بكارگيري اين روش در شبكه راههاي برونشهري استان اصفهان نمونه نتايج زير حاصل گرديد: در استان اصفهان، 62/6 درصد خسارات وارد بر شبكه راه ها مربوط به وقوع مخاطرات طبيعي و 37/4درصد آن مربوط به وقوع مخاطرات انساني (تصادفات جاده اي) ميباشد. به لحاظ خسارات ناشي از وقوع مخاطرات، شهرستانهاي كاشان، شهرضا و شاهين شهر و ميمه به ترتيب پرمخاطره ترين شهرستانهاي استان اصفهان مي باشند. در شبكه راه هاي استان اصفهان، مخاطره زمين لغزش 6/ 10 برابر بحراني تر از مخاطره زلزله و39/3 برابر بحراني تر از مخاطره سيل ميباشد و ساير مخاطرات طبيعي داراي پتانسيل بحران سازي اندكي مي باشند. در صورت وقوع مخاطره دسيل و تخريب پل رودخانه شور در محور مباركه -بروجران كليه دسترسي هاي اصلي شهرستان سميرم قطع و موجب وضعيت بحراني در اين شهرستان مي گردد. همانگونه كه مشاهده مي گردد، اين روش از يك طرف به دليل قابليت جمع بندي كليه مخاطرات طبيعي و انساني در شبكه راه ها و از طرف ديگر به دليل قابليت اصلاح شاخص منفعت درهرنقطه نسبت به كل نقاط شبكه، داراي جواب هاي منطقي براي تصميم گيري هاي كلان مديريتي، تخصيص بودجه شهرستاني و حتي برنامه ريزي جزيي در نهادهاي ذيربط مي باشد.