مقايسه فونستيك و تعيين گونه هاي غالب آفات گندم و دشمنان طبيعي آن ها در سامانه هاي كشت بي-خاك ورزي و متداول در منطقه مرودشت فارس

Comparing the pests and natural enemies fauna and determining the prevailing species in wheat fields under no-tillage and conventional tillage systems in Marvdasht region (Fars Province, Iran)

كشت گندم به شيوه بي خاك‌ورزي در چند سال اخير در استان فارس متداول شده است. يكي از اشكال‌هاي اين سامانه ي كشت، امكان طغيان گونه هايي از آفات خاك زي است. اين پژوهش در فصل زراعي 1391-1390 در شهرستان مرودشت انجام شد. نمونه‌برداري در چهار مرحله اصلي رشد گندم شامل پنجه‌زني، ساقه‌رفتن، خوشه‌رفتن و تشكيل دانه صورت گرفت. وسايل نمونه‌برداري شامل كارت زرد چسبي، دستگاه مكش ( دي وك) و تله خاكي بودند. در كشت بي خاك ورزي به-ترتيب كنه قهوه اي گندم، پادمان، عنكبوت ها و سوسك هاي كارابيده و در كشت متداول پادمان، جيرجيرك صحرايي و سوسك هاي كارابيده بيشترين جمعيت را در ميان گروه هاي آرايه‌بندي به دام‌افتاده توسط تله هاي خاكي داشتند. فون آفات و دشمنان طبيعي در هر دو سامانه كشت مشابه بود. گونه هاي غالب جمع آوري شده با دستگاه مكش در كشت بي‌خاك ورزي به ترتيب زنجركPsammotethix alienus ، تريپس گندم Haplothrip tritici، بالتوري سبزChrysopa sp. و سن Orius albidipenis و در كشت متداول زنجرك P.alienus ، بالتوري سبز Chrysopa sp. و مگس زرد ساقه ي گندم Chloropus pumilionis بودند. گونه‌هاي غالب جمع آوري شده با كارت زرد در كشت بي‌ خاك ورزي به ترتيب زنبورGonatoceruse sp. ، تريپس گندم Haplothrip tritici و سوسك گرده خوارAttalus sp. و در كشت متداول زنبور Gonatoceruse sp.، تريپس گندم Haplothrip tritici و زنبور ساقه خوار گندم بودند. در كل، در كشت بي خاك‌ورزي جمعيت آفاتي مانند كنه قهوه اي گندم، تريپس گندم و زنبور ساقه‌‌خوار گندم كه بخشي از چرخه زندگي خود را در خاك مي گذرانند، افزايش يافت. در مقابل، جمعيت شته ها در اين سامانه خاك‌ورزي كاهش يافت.

Wheat production using no tillage system has recently gained considerable attention in Fars province, Iran. One of the important disadvantages of this system is providing the favorable condition to increase population of some soil inhabitant pests. The present study was carried out during 2011 to 2012 in Marvdasht region of Fars Province (Iran). Sampling was done using pitfall traps, yellow sticky cards and D-vac machine in various developmental stages of wheat crop including tillering, stem elongation, flowering and grain development. Wheat brown mite, springtails, spiders, and carabid beetles in no tillage system and springtails, crickets and carabid beetles in conventional tillage systems were the dominants soil arthropods respectively. Pests and natural enemiesʹ fauna were same in both systems. Dominant species collected by D-vac in no-tillage system were: Psammotitix alienus, Haplothrips tritici, Chrysopa sp. and Orious albidipenis respectively, while in the conventional tillage system were: P.alienus, Chrysopa sp. and Chlorops pumilionis respectively. Dominant species collected by yellow sticky cards in no- tillage system were: Gonatoceruse sp., H. tritici and Attalus sp. respectively, while in the conventional tillage system were Gonatoceruse sp., H. tritici and Cephus peygmeous respectively. In conclusion, in the no-tillage system population of some soil related pests such as P. latens, H. tritici and C. peygmeous was increased. In contrast, the population of D. noxia and S. graminum was decreased in this system.