شناسايي گونه‌هاي آسپرژيلوس سياه همراه انگور و كشمش در نواحي جنوبي استان‌هاي آذربايجان‌شرقي و ‌غربي

Identification of black Aspergilli species on grape and raisin in Southern regions of East and West Azerbaijan Provinces

چندين گونه از جنس آسپرژيلوس از جمله Aspergillus niger و گونه‌هاي مرتبط با آن از عوامل قارچي دخيل در پوسيدگي خوشه انگور و آلوده كننده فرآورده‌هاي آن به‌شمار مي‌روند. اين قارچ‌ها ضمن كاستن از كيفيت و كميت انگور و فرآورده‌هاي آن با صدمه به حبه‌ها و تخريب آن‌ها، باعث توليد و تجمع اكراتوكسين آ مي‌گردند. اين تحقيق در سال‌هاي 1390 و 1391 براي شناسايي گونه‌هاي آسپرژيلوس همراه انگور و كشمش در نواحي جنوبي استان‌هاي آذربايجان‌شرقي و غربي شامل شهرستان‌هاي آذرشهر، بناب، عجب‌شير، مراغه، ملكان و مياندوآب انجام گرفت. جداسازي و خالص ‌سازي گونه‌هاي قارچي با استفاده از روش‌هاي رايج در بيماري شناسي گياهي انجام گرفت. از مجموع 231 نمونه، تعداد 167 جدايه از گونه‌هاي آسپرژيلوس جداسازي گرديد. بر اساس ويژگي‌هاي ريخت‌شناختي كليه جدايه‌هاي آسپرژيلوس در گروه گونه‌اي A. niger قرار گرفتند. توالي‌ يابي ژن بتاتوبولين براي جدايه‌هاي منتخب از هر ناحيه جغرافيايي انجام گرديد. بر اساس توالي ژن بتاتوبولين 94 درصد جدايه‌ها متعلق به گونه ‌A. tubingensis بوده و 2/1 درصد جدايه‌ها به گونه A. uvarum، 2/1 درصد جدايه‌ها به گونه A. welwitschiae و 6/3 درصد جدايه‌ها به گونه A. niger تعلق داشتند. اين اولين گزارش گونه A. uvarum از روي انگور در ايران و اولين گزارش گونه A. welwitschiae از روي انگور در دنيا مي‌باشد. با شناسايي گونه‌هاي آسپرژيلوس شايع در انگور و فرآورده‌هاي آن در اين ناحيه، اقدامات بعدي در جهت رديابي توليد و تجمع اكراتوكسين آ در محصولات انگور ميسر خواهد شد.

Several species of the genus Aspergillus including Aspergillus niger and its segregates are involved in bunch rots of grapevine as well as contamination of grapevine products worldwide. These fungal agents reduce both yield and quality of grape and its products by damaging and destroying the berries and the production and accumulation of ochratoxin A. This study was carried out in 2011 and 2012 in order to characterize black aspergilli species on grape and raisin in southern regions of East and West Azerbaijan provinces including Azarshar, Bonab, Ajabshir, Maragheh, Malekan and Miyandoab counties. The isolation and purification of fungal isolates was performed with commonly used methods in plant pathology. A total number of 167 Aspergillus isolates were recovered from 231 grape and raisin samples. Based on morphological characteristics, all of the isolates were identified as members of A. niger species complex. Sequence data for the B- tubulin gene were generated for the representative isolates for each geographical region. Based on the sequence data from B- tubulin gene, the identity of the isolates was determined as A. tubingensis (94%), A. niger (3.6%), A. welwitschiae (1.2%) and A. uvarum (1.2%). This study provides the first report on the occurrence of A. uvarum on grape from Iran and first report on the occurrence A. welwitschiae on grape in the world. With the identification of Aspergilllus spp. occurring of grapevines and its products in this region, it will be possible to further actions in monitoring the production and accumulation of ochratoxin A in grape vines products.