تعيين مناسب ترين سن بهره برداري اقتصادي توده هاي همسال پالونيا (مطالعه موردي طرح جنگلداري دكتر بهرام نيا استان گلستان)

سابقه و هدف: نياز روزافزون به چوب و كاهش منابع چوبي باعث ايجاد و تشديد جنگلكاري با گونه هاي سريع الرشد شده است. يكي از راه هاي جلوگيري از برداشت بي رويه از اين جنگل ها مي تواند جنگل كاري با گونه هاي سريع الرشد باشد. سن بهره برداري اقتصادي سني است كه توده جنگلي به حداكثر ارزشي كه به زمان حال يا امروز از نظر ارزش اقتصادي فعلي شده باشد برسد. يكي از درختاني كه در دهه هاي اخير جهت جنگلكاري با دوره برداشت كوتاه مدت به ويژه در جنوب شرق آسيا مورد توجه قرار گرفته است گونه هاي مختلف پالونيا مي باشد. در شرايط عادي، يك درخت پالونيا 10 ساله به اندازه 40-30 سانتي متر قطر برابر سينه داشته و حجم چوبده آن بين 5/0-3/0 متر مكعب در سال مي باشد و در بهترين شرايط محيطي، درختان 6- 5 ساله چوب قابل بهره برداري توليد مي كنند. در خصوص توسعه جنگل كاري پالونيا توسط كشاورزان در سريلانكا مشخص شد كه در نرخ بهره 5/7 درصد ارزش خالص فعلي جنگل كاري پالونيا 462721 روپيه و نسبت منفعت به هزينه 28/3 و نرخ بازده داخلي 34/28 درصد مي باشد. هدف از اين مطالعه تعيين مناسب ترين سن برداشت توده هاي دست كاشت پالونيا در طرح جنگلداري دكتر بهرام نيا در استان گلستان با توجه به ماكزيمم ارزش اقتصادي در هر يك از فواصل كاشت مورد مطالعه مي باشد. مواد و روش ها: اين تحقيق در يك جنگلكاري 18 ساله Paulownia fortuneiمستقر در پارسل 2 سري يك طرح جنگلداري دكتر بهرام نيا (شصت كلاته گرگان) انجام شد. سه فاصله كاشت 3*6 متر، 5*8 متر و 6*10 متر مد نظر قرار گرفت. در هر فاصله كاشت 5 اصله درخت از ليست درختان شاخص با توزيع مناسب در طبقات قطري بصورت تصادفي انتخاب گرديد. پس از قطع درختان انتخابي، ديسك هايي از ارتفاع 4/. و 30/1 متر و همچنين ديسك هاي بعدي با فواصل 2 متري از قطر برابر سينه تا نوك درخت تهيه شد. همچنين با محاسبه ضريب شكل درختان نمونه در سنين مختلف، موجودي حجمي، در سنين مختلف محاسبه گرديد. در مرحله بعد با توجه به جداول محصول، ارزش توده سرپا و ارزش رويشگاه براساس روابط اقتصادي متداول، برآورد و سن بهينه اقتصادي بر اساس ضابطه ارزش رويشگاه تعيين شد. همچنين با محاسبه درآمدها و هزينه ها، سود خالص فعلي پروژه در سن بهره برداري اقتصادي مشخص گرديد. نتيجه گيري: نتايج نشان داد كه با نرخ بهره 12 درصد و قيمت هر كيلو چوب سرپا معادل 750 ريال سن بهره برداري بهينه براي فواصل كاشت 6×3 متر ، 8×5 و10×6، به ترتيب 8، 9 و 10 سالگي مي باشد. با بررسي اثر تغيير قيمت و نرخ بهره روي سن بهره برداري اقتصادي مشخص شد كه افزايش يا كاهش قيمت چوب تغييري در سن بهره برداري اقتصادي ايجاد نمي كند ولي افزايش نرخ بهره باعث كاهش سن بهره برداري اقتصادي و بالعكس كاهش نرخ بهره باعث افزايش سن بهره برداري اقتصادي مي شود.