جايگاه قفقاز و استحكامات مرزي آن در تعاملات ساسانيان با امپراتوري روم

انسداد مرزها و ساخت استحكامات دفاعي مرزي، پيشينه طولاني در سياست دفاعي ايران داشته است. قفقاز از جمله مناطق مهم جغرافيايي و استراتژيكي است كه همواره جايگاه بسيار مهمي در تعاملات سلسله‌هاي ايراني با دولتهاي همجوارشان در مناطق شمال غربي داشته است. استحكامات مرزي اين منطقه نقش عمده‌اي در حفظ و پيش برد بخشي از منافع و مطامع سياسي، اقتصادي، اجتماعي و مذهبي دولت ساساني و همچنين تعيين نوع روابط با امپراتوري روم ايفاء نموده است. اين جستار در پي آن است تا به اين سؤال پاسخ دهد كه چه عواملي سبب شد تا قفقاز و استحكامات دفاعي آن در تعاملات ميان اين دو قدرت بزرگ دنياي باستان نقش مهمي را ايفاء كند؟ همچنين اين تعاملات سرانجام منتج به چه نتايجي براي اين دو قدرت بزرگ شد؟ يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد، دولت ساساني، به منظور مقابله با اقوام مهاجم مختلف كه مرزهاي ايران در منطقه قفقاز را مورد تعرض قرار مي‌دادند به سياست انسداد مرزها، ساختن استحكامات دفاعي مرزي، قلعه‌ها و شهرهاي مرزي روي آورد. هم‌چنين نقش اين استحكامات مرزي در سياست خارجي ساسانيان حول مقابله با اقوام مهاجم به منطقه قفقاز و جلوگيري از ورود آن‌ها به قلمرو امپراتوري روم در قبال دريافت هزينه‌هاي مالي از امپراتوري روم بود.