بررسي اثر چينش آبپاش ها در فاز طراحي و بهره برداري بر عملكرد سيستم كلاسيك آبپاش متحرك

Study of design and operation mismatch effect on classic sprinkler systems efficiency

توسعه سيستم‌هاي نوين آبياري به‌عنوان يكي از راه‌كارهاي بهبود راندمان آبياري، افزايش عملكرد گياه و بهره‌وري آب كشاورزي مطرح است. بهره‌برداري از سيستم‌هاي آبياري لزوماً با آنچه در طراحي پيشنهاد مي‌شود مطابقت ندارد. در اين مطالعه، اثر شش چينش قرارگيري آبپاش كه شامل چينش فاز طراحي و چينش‌هايي كه بهره برداران استفاده مي‌كنند مي‌باشد، بر مولفه‌هاي مهم سيستم شامل؛ ضريب يكنواختي پخش كريستيانسن (CU)، يكنواختي توزيع (DU)، بازده واقعي آب در ربع پايين(AELQ)، توان مصرفي الكتروموتور(P) و راندمان پمپاژ، بررسي شد. نتايج نشان داد به دليل بر هم خورن توزيع فشار در تيمارهاي متفاوت با چينش پيشنهادي در فاز طراحي، راندمان آبياري و ضريب يكنواختي (CU) كاهش قابل ملاحظه‌اي مي‌يابد. نتايج نشان داد، در برخي از چينش‌هاي مرسوم در بهره‌برداري، راندمان پمپاژ از 72 درصد به 52 درصد كاهش يافته است. ضريب يكنواختي (CU) در چينش‌هاي مختلف آبپاش بين 6/78 تا 8/44 متفاوت بود. بهترين چينش، چينش پيشنهادي طراح، كه آبپا‌ش‌ها متقارن و مطابق با طراحي هيدروليكي سيستم است، بوده است. اين مطالعه اهميت آموزش بهره‌برداري صحيح از سيستم‌هاي آبياري باراني در راستاي افزايش راندمان آبياري، كاهش تلفات آب، افزايش عملكرد گياهان و كاهش هزينه‌هاي انرژي را خاطر نشان مي‌سازد. همچنين، طراحان سيستم‌هاي آبياري بايد ملاحظات بهره‌بردار و به ويژه سهولت بهره‌برداري از سيستم را در فاز طراحي مدنظر داشته باشند.

Development of modern irrigation systems is one of the key solutions for improving irrigation efficiency, crop yield and agricultural water productivity. Usually, Irrigation system operation dose not match with design stage plane. In this study, effects of six type of sprinklers arrangement include proposed arrangement and 5 usual arrangements in farmers operation on Christiansen uniformity coefficient (CU), uniformity distribution (DU), actual efficiency of low quarter (AELQ), electromotor power (P) and pumping efficiency was evaluated. Results showed that sprinkler arrangements mishmash has significant effect on system efficiency, energy consumption. Irrigation pump efficiency in the operation mode based on the planned arrangement of sprinklers was 72 % and in some usual arrangements was 52 % .The Christiansen uniformity coefficient (CU) was ranged from 78.6 % to 44.8 % in various sprinkler arrangements. This study shows the importance of education in proper operation of sprinkler irrigation systems in order to increase irrigation efficiency, reduce water losses, improvement of crop yield and reduce of energy costs. Also, irrigation system designers should consider operation conditions and spatially operation easiness in system design stage.