بررسي اثر متقابل آب و نيتروژن بر عملكرد و بازده مصرف آب در ذرت با استفاده از تئوري الاستيسيته

Interaction of water and nitrogen on the yield and water use efficiency in maize using elasticity theory

آب و كود نيتروژن دو نهاده اصلي توليد محصولات كشاورزي اند و كمبود هر يك باعث كاهش عملكرد محصول مي گردد. كم‌آبياري يكي از راه‌كارهاي مديريت آب در مناطق خشك و نيمه‌خشك بوده ولي بر روي نياز نيتروژن اثرگذار است. استفاده از نيتروژن بيشتر از نياز گياه، باعث اتلاف سرمايه و آلودگي محيط‌زيست خواهد شد. در اين پژوهش اثر متقابل آب و كود نيتروژن بر روي حداكثر عملكرد محصول و حداكثر بازده مصرف آب در محصول ذرت با استفاده از تئوري الاستيسيته بررسي شد. آزمايش‌ها در تابستان 1393 در مزرعه تحقيقاتي پرديس ابوريحان واقع در منطقه پاكدشت، جنوب شرق تهران اجرا شد. كرت هاي خردشده به‌صورت طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تيمار آب و چهار تيمار كود نيتروژن در سه تكرار پياده شد. حداكثر عملكرد محصول بدون اعمال كم‌آبي و حداكثر بازده مصرف آب با اعمال كم آبياري با استفاده معادلات حاكم بر تئوري الاستيسيته محاسبه گرديد. نتايج نشان داد، حداكثر عملكرد محصول به ميزان 27467 كيلوگرم در هكتار با مصرف 1011 ميلي‌متر آب و 300 كيلوگرم كود ازت به دست مي آيد و بازده مصرف آب برابر با 75/2 كيلوگرم در مترمكعب برآورد شد. حداكثر بازده مصرف آب برابر با 02/3 كيلوگرم در مترمكعب با اعمال كم آبياري به ميزان 87 درصد نياز آبي ذرت و مصرف 375 كيلوگرم كود ازت در هكتار برآورد شد.

Water and nitrogen fertilizer are two main factors of agricultural production and deficiency of each one makes reduction in the yield. Deficit irrigation is one of the ways for water management in arid and semiarid areas, but it is effective on the need of nitrogen. Excessive use of nitrogen will be a waste of capital and environmental pollution. In this study the interaction of water and nitrogen fertilizer on maximum of crop yield and maximum of water productivity in maize was investigated using elasticity analysis theory. The tests in the summer of 1393 in the research farm Pardis Aboureihan located in Pakdasht in the South East was Tehran. Split plot randomized complete block design with four treatments for water and four treatments for nitrogen fertilizer in three replications was used. The maximum yield without deficit irrigation and maximum water use efficiency were calculated using the equations of the theory of elasticity.Results showed that maximum yield of 27467 kg ha1 and 300 kg N ha1 achieved with 1011 mm of water and water use efficiency was estimated at 2.75 kg per cubic meter. The maximum water use efficiency of 3.02 kg m3 was obtained with 87% water deficit and 375 N per hectare.