چـيستيِ «مصاحَبَه يا همـايي لفظي» و مطالعۀ آن در قرآن

The Nature of “Mosahabah” (=Verbal Collocation) And Its Study in the Holy Quran

«مصاحبه» در اصطلاح، همراهي دو واژه است كه اكثراً عادت بر همراهي دارند و پيوند مفهومي بين آنها جريان دارد. در زبان‌شناسي معاصر از اين مقوله با نام «روابط هم‌نشيني» ياد مي‌شود؛ اما در نوشته‌هاي عالمان متقدم مانند سيبويه، ابن هشام، ابن عقيل، جاحظ و ابوهلال در اين‌باره مطالب توجه برانگيزي يافت مي‌شود. در پژوهش حاضر كوشش شده است تا با روش تحليلي- توصيفي سابقۀ مصاحبه و انواع آن از حيث انحصار و از حيث پيش‌بينيِ واژه‌ها، ضوابط مصاحبه و اَشكال آن و اهميت و جايگاه مصاحبه تبيين شود، همچنين اثر محيط و تطور زبان در پيدايش و تغيير مصاحبات دقت شود. زان پس انواع مصاحبه در قرآن در دو سطح مطالعه مي شود: ابتدا در سطحِ اُسْلُوبِ اسمي كه مشتمل بر سه بخش وصفي، اضافي و عطفي است و قسم اخير، خود شامل مصاحبه عُكُوس و مُتَكاملات است. سپس در سطحِ اسلوبِ فعلي با دو بخشِ باهمايي بين فعل و اسم، فعل و حرف جرّ، كه مختص و غير مختص انواع آن هستند.

The term “fo’ad” is one of the most important Koranic concepts which draws each and every thinker’s attention. The word has never been semantically investigated despite the terminologists, interpreters, and the scientists’ attempts. The word has been used in the Quran 16 times in 15 signs. This research has explained the meaning of “fo’ad” as well as the extraction of its semantic components from Quran through an analytic perspective. The investigation of the signs where the word has been used showed that the word, in its Koranic use, has the meaning of “heart” in the paradigmatic axis whereas it has such meaning as “تثبيت” (= confirmation), “هوي (=vagary), “ربط” (=relation) in the syntagmatic axis. The exploration of the semantic components of “fo’ad” results in the reflection of the pure Koranic cognitions in a more effective way so that the God’s servants find their life way and are showed a specific ideology.