اثير ميكرو و نانو ذرات دي اكسيد سيليسيم (SiO2) روي برخي ويژگي هاي كيفي و عناصر غذايي ميوه توت فرنگي (Fragaria ananassa Duch.)

سابقه و هدف: سيليسيم يكي از عناصر غذايي مفيد براي اكثر گياهان محسوب مي شود. مطالعات اخير نشان داده اند كه سيليسيم باعث افزايش توليد و كيفيت محصول شده و نقش مهمي در مقاومت گياه در برابر تنش هاي محيطي دارد. توت فرنگي منبع خوبي از تركيبات فعال زيستي است و به لحاظ اقتصادي و تجاري در جهان ميوه اي مهم و ارزشمند به حساب مي آيد. تغذيه گياهان توت فرنگي با عناصر غذايي مختلف همچون سيليسيم براي اهداف كشاورزي مي تواند بر ويژگي هاي كيفي و عناصر غذايي ميوه آن تاثيرگذار باشد. با پيشرفت علم و توليد نانوذرات، كاربرد آنان در صنايع مختلف و از جمله كشاورزي مطرح شده است. لذا هدف اين مطالعه، بررسي اثر ميكرو و نانوذرات دي اكسيد سيليسيم در غلظت هاي مختلف و با دو روش كاربرد محلول پاشي برگي و تغذيه ريشه اي طي مراحل رشد گياه توت فرنگي روي برخي از ويژگي هاي كيفي و عناصر غذايي ميوه بود. مواد و روش ها: اين آزمايش به صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار و در هر تكرار 4 گياه در گلخانه و آزمايشگاه تحقيقاتي دانشگاه بوعلي سينا اجرا گرديد. بدين منظور ميكرو و نانوذرات دي اكسيد سيليسيم در غلظت هاي 20، 40، 60 و 80 ميلي گرم در ليتر و به دو روش محلول پاشي برگي و تغذيه ريشه اي در دو مرحله مجزا روي گياهان اعمال شد. پس از باردهي، ميوه هاي رسيده برداشت و برخي عناصر غذايي و ويژگي هاي كيفي ميوه شامل ميزان فسفر، پتاسيم، منيزيم، آهن، نيترات، كربوهيدرات هاي محلول كل، ويتامين ث، مواد جامد محلول و اسيديته آب ميوه اندازه گيري و سپس تجزيه و تحليل آماري شدند. يافته ها: با كاربرد سيليسيم ويژگي هايي نظير ميزان پتاسيم، منيزيم، آهن، ويتامين ث، كربوهيدرات هاي محلول كل، مواد جامد محلول و اسيديته آب ميوه افزايش و فسفر كاهش يافت، اما نيترات بدون تغيير ماند. در بين تمامي تيمار هاي به كار رفته، تغذيه ريشه اي نانوسيليسيم با غلظت 60 ميلي گرم در ليتر نسبت به ديگر تيمارها و شاهد اثرات بهتري نشان داد و در مجموع كاربرد نانو سيليسيم نسبت به ميكرو سيليسيم نتايج بهتري داشت. نتيجه گيري: كاربرد سيليسيم تاثيرات بارزي برعناصر غذايي و كيفيت ميوه توت فرنگي داشت. تاثير سيليسيم بر عناصر غذايي و كيفيت ميوه بستگي به فرم سيلسيم، غلظت و روش كاربرد آن داشت. بر اساس نتايج به دست آمده، كاربرد دي اكسيد سيليسيم (SiO2) طي مرحله رشد گياه به خصوص در مقياس نانو باعث افزايش اكثر عناصر غذايي و بهبود كيفي ميوه توت فرنگي گرديد. به طور كلي جهت توليد گلخانه اي توت فرنگي و كشت آن در محيط كشت بدون خاك، با توجه به نتايج حاصل از اين تحقيق مي توان غلظت 60 ميلي گرم در ليتر نانوسيليسيم با روش كاربرد تغذيه ريشه اي را پيشنهاد نمود.