تحليل ظرفيتي فرم شهر با تاكيد بر الگوي شهر فشرده (مطالعه موردي: شهر گرگان)

يكي از پارادايم هايي كه در دهه هاي پاياني قرن بيستم به منظور توسعه ظرفيتي شهر شكل گرفته، الگوي شهر فشرده است. در اين الگو حالت هاي پايدار براي حمل و نقل، كاربري تركيبي، همبستگي اجتماعي و توسعه فرهنگي كارايي خاصي پيدا نموده و سبب ايجاد فضاهايي با تعامل اجتماعي بالا، مصرف انرژي كم تر و درجه بالاي دسترسي براي شهروندان مي شود. هدف از پژوهش حاضر، تحليل ظرفيتي فرم شهر با تاكيد بر الگوي شهر فشرده در شهر گرگان مي باشد كه از روش توصيفي– تحليلي و پيمايش ميداني استفاده شده است. در اين پژوهش، شهر گرگان به چهار منطقه شهري جهت سنجش پتانسيل هر منطقه براي اجراي الگوي شهر فشرده تقسيم شده است؛ همچنين، از هشت شاخص تراكم جمعيتي، زمين هاي باير و خالي، تراكم ساختماني و دانه بندي قطعات، نظام دسترسي ها، اختلاط كاربري-ها، دسترسي به زيرساخت هاي شهري، دسترسي به حمل و نقل شهري و دسترسي به مسيرهاي پياده رو استفاده شده-است. يافته هاي به دست آمده از تحليل فضايي- مكاني با استفاده از نرم افزار ArcGIS و روش هاي تصميم گيري چند معياره MADM و مدل SAR، منطقه چهار با ضريب ۴۱/۶ Vat= داراي بيشترين پتانسيل و منطقه ۱ با ۷/۱۲ Vat= داراي كمترين پتانسيل جهت پياده سازي الگوي رشد فشرده شهري است. بررسي كالبدي فضايي شهر گرگان نشان مي دهد كه اين شهر در برخي مناطق داراي پراكندگي در فرم و ساختار خود است. منطقه چهارِ شهر گرگان با بيشترين اختلاط كاربري ها، بيشترين دسترسي محله اي، بيشترين زمين هاي خالي جهت رشد هوشمند شهري و بيشترين دسترسي به حمل و نقل عمومي، زيرساخت هاي شهري و مسيرهاي پياده رو داراي بيشترين پتانسيل جهت رشد فشرده شهري است.