مقايسه روش هاي طرح اندازه گيري‌ تكراري و مدل هاي آميخته در بررسي اثر گاز انتونوكس بر شدت درد زايمان

Comparison of Repeated Measurement Design and Mixed Models in Evaluation of the Entonox Effect on Labor Pain

زمينه و هدف: در بسياري از مطالعات پزشكي به منظور بررسي اثر درمان ها، متغير پاسخ به طور مكرر در طول زمان اندازه گيري مي شود، كه به آن ها مطالعات طولي گفته مي شود. روش تحليل اين نوع از داده ها، تحليل اندازه گيري تكراري است كه تنها از يك نوع ساختار همبستگي استفاده مي كند و در صورتي كه اين ساختار همبستگي مناسب نباشد نتايج معتبر نيست. براي رفع اين مشكل، مدل هاي آميخته جايگزين مناسبي است. لذا هدف اين پژوهش مقايسه روش هاي تحليل اندازه گيري تكراري و مدل هاي آميخته در بررسي اثر انتونوكس بر درد زايمان مي باشد. روش كار: اين مطالعه تجربي براي مقايسه تاثير استنشاق گاز انتونوكس و اكسيژن بر ميزان تسكين درد زايمان در دو گروه انجام شده است. تحليل داده ها با استفاده از روش اندازه گيري تكراري و مدل هاي آميخته با ساختارهاي همبستگي مختلف انجام شد. ساختارهاي مناسب با استفاده از معيار اطلاع آكائيك، معيار اطلاع بيزي(بيزين) و لگاريتم درست نمايي محدودشده انتخاب و با هم مقايسه شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS22 تحليل شدند. يافته ها: نتايج مطالعه ما نشان داد كه تمامي متغيرها شامل روش بيدردي، طول مدت مرحله اول زايمان، طول مدت مرحله دوم و زمان اندازه گيري درد در اين آزمون ها معنادار هستند. در مدل آميخته ساختارهاي پيش وابستگي مرتبه اول، خود همبستگي مرتبه اول ناهمگن، تاپليتس ناهمگن، بدون ساختار همبسته به عنوان بهترين ساختارها شناخته شدند. ساختار واريانس كواريانس بدون ساختار به عنوان بدترين ساختار شناخته شد و متغيرهاي طول مرحله اول و دوم زايمان در اين ساختار معنادار نبودند. نتيجه گيري: مدل هاي آميخته به دليل انعطاف پذيري نسبت به انتخاب ساختارهاي مختلف واريانسكوواريانس و ويژگيهاي مهم ديگر و عدم نياز به مفروضات محدود كننده براي اندازه گيري تكراري مناسب هستند.

Background & objectives: In many medical studies, the response variable is measured repeatedly over time to evaluate the treatment effect that is known as longitudinal study. The analysis method for this type of data is repeated measures ANOVA that uses only one correlation structure and the results are not valid with inappropriate correlation structure. To avoid this problem, a convenient alternative is mixed models. So, the aim of this study was to compare of mixed and repeated measurement models for examination of the Entonox effect on the labor pain. Methods: This experimental study was designed to compare the effect of Entonox and oxygen inhalation on pain relief between two groups. Data were analyzed using repeated measurement and mixed models with different correlation structures. Selection and comparison of proper correlation structures performed using Akaike information criterion, Bayesian information criterion and restricted loglikelihood. Data were analyzed using SPSS22. Results: Results of our study showed that all variables containing analgesia methods, labor duration of the first and second stages, and time were significant in these tests. In mixed model, heterogeneous firstorder autoregressive, firstorder autoregressive, heterogeneous Toeplitz and unstructured correlation structures were recognized as the best structures. Also, all variables were significant in these structures. Unstructured variance covariance matrix was recognized as the worst structure and labor duration of the first and second stages was not significant in this structure. Conclusions: This study showed that the Entonox inhalation has a significant effect on pain relief in primiparous and it is confirmed by all of the models.