عوامل مرتبط با مصرف سيگار در دانشجويان: كاربرد الگوي باور بهداشتي

Factors associated with smoking among students: Application of the Health Belief Model

مقدمه: محققان سيگار را دروازه ورود به استفاده از مواد مخدر و داروهاي غير مجاز در نظر مي گيرند. با توجه به افزايش مصرف سيگار در ميان دانشجويان، اين مطالعه با هدف تعيين عوامل مرتبط با مصرف سيگار بر طبق الگوي باور سلامت در ميان دانشجويان خوابگاهي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي تهران انجام شد. مواد و روش كار: اين مطالعه توصيفيـ تحليلي مقطعي بر روي 340 نفر از دانشجويان مقطع كارشناسي انجام شد. ابزار گردآوري اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته براساس الگوي باور سلامت بود. داده هاي به دست آمده توسط نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمون هاي متناسب مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته ها: 8/23 درصد (81 نفر) از دانشجويان مورد مطالعه در زمان پژوهش سيگاري و 1/17 درصد (58 نفر) داراي تجربه مصرف سيگار بودند و 1/59 درصد (201 نفر) از آنها در زمان پژوهش غيرسيگاري بودند. نتايج آزمون تي تست نشان داد كه تفاوت آماري معني دار بين سازه هاي حساسيت درك شده، شدت درك شده، منافع درك شده و خودكارآمدي درك شده (001/0 > P) بين افراد سيگاري و غيرسيگاري وجود داشت اما بين نمره موانع درك شده در دو گروه دانشجويان سيگاري و غيرسيگاري تفاوت آماري معني دار وجود نداشت (05/0 < P). بحث و نتيجه گيري: با توجه به وجود ارتباط معني دار بين سازه هاي الگوي باور سلامت و مصرف سيگار در دانشجويان، سازه هاي الگوي ياد شده مي تواند عوامل پيشگويي كننده مصرف سيگار در دانشجويان را بيازمايد و براي ارتقاي برنامه هاي پيشگيري كننده از مصرف سيگار موثر واقع شود.

Objective (s): Due to an increase in smoking among students, this study aimed to determine factors associated with smoking using the health belief model (HBM) among students living in a medical university dormitory in Tehran, Iran. Methods: This was a cross-sectional study carried out on a sample of 340 undergraduate students. A designed questionnaire based on the health belief model (HBM) was used to collect data. The Data were analyzed by SPSS using appropriate statistical tests. Results: About one in four (n = 81, 23.8%) of students were current smoker, 17.1% (n=58) had experienced cigarette smoking, and 59.1% (n=201) were non-smoker. T- test results showed a statistically significant difference in perceived susceptibility, perceived severity, perceived benefits and perceived self-efficacy (p < 0.001) between smokers and nonsmokers, but there was no statistically significant difference between two groups of smoker and non-smoker students in terms of the scores of perceived barriers (p = 0.08). Conclusion: The results showed that health belief model could predict factors that associated with smoking among students. Indeed the model might be applied in smoking preventing programs.