سنجش سواد سلامت زنان ايراني مبتلا به سرطان پستان:(HELBA) طراحي و روانسنجي پرسشنامه

Health Literacy for women with breast cancer (HELBA): development and psychometric properties

مقدمه: با توجه به تاثير بسزاي سرطان پستان بر روي ابعاد مختلف زندگي، بررسي سطح سواد سلامت بيماران جهت ارتقاي سلامت مبتلايان به اين بيماري در مداخلات مفيد به نظر مي رسد. اين مطالعه با هدف طراحي و روان سنجي ابزار اختصاصي سنجش سواد سلامت زنان مبتلا به سرطان پستان انجام شد. روش كار: گويه هاي پرسشنامه طبق تعاريف معتبر ارايه شده براي سواد سلامت در پنج حيطه خواندن، دسترسي، درك، ارزيابي و تصميم گيري طراحي شد. ابتدا روايي محتوايي كيفي و كمي (شاخص روايي محتوا و نسبت روايي محتوا) پرسشنامه با نظر متخصصان ذي ربط بررسي شده و اصلاحات لازم اعمال شد. سپس پرسشنامه روايي صوري كيفي و كمي (امتياز تاثير ) با نظر مخاطبان مورد ارزيابي قرار گرفت. در مرحله بعد با تكميل پرسشنامه توسط 225 تن از زنان مبتلا به سرطان پستان روايي ساختاري ابزار با انجام تحليل عاملي اكتشافي بررسي شد. در انتها براي بررسي پايايي پرسشنامه ضريب آلفاي كرونباخ براي هر يك از ابعاد محاسبه شد. يافته ها: پرسشنامه 36 گويه اي در پنج حيطه خواندن، دسترسي، درك و فهم، ارزيابي/قضاوت و تصميم گيري/رفتار طراحي شده، در مرحله بررسي روايي محتوايي كيفي اصلاح و 2 گويه آن حذف شد. براي بررسي روايي محتوايي كمي، نسبت روايي و شاخص روايي گويه ها محاسبه شد كه با توجه به مطلوب بودن مقادير ذي ربط كليه گويه ها در پرسشنامه باقي ماند. همچنين پس از انجام روايي صوري كيفي، مقادير محاسبه شده براي ميزان ضريب تاثير هر يك از گويه ها (روايي صوري كمي) مطلوب تشخيص داده شده و در نهايت ابزار از نظر روايي محتوايي و صوري مورد تاييد قرار گرفت. نتايج تحليل عاملي اكتشافي نيز نشان داد كه پرسشنامه با 5 عامل مجزا و 34 گويه و پوشش 98/64% از پراكندگي داده ها از روايي سازه مطلوبي برخوردار است. بحث و نتيجه گيري: با توجه به نتايج به دست آمده، پرسشنامه مورد نظر قابليت استفاده براي سنجش سواد سلامت در زنان مبتلا به سرطان پستان را دارد.

Objective (s): Breast cancer is the most common cancer among women worldwide. This study was performed to design and assess the psychometric characteristics of a health literacy instrument for breast cancer patients. Methods: According to existing health literacy measures, a primary questionnaire in five domains of reading, access, understanding, assessment and decision-making was designed. The qualitative and quantitative content validity of the questionnaire were evaluated with the relevant experts and after the necessary modifications, content validity index (CVI) and content validity ratio (CVR) were calculated. Qualitative and quantitative face validity of the questionnaire were evaluated by a number of patients and according to their views, revisions were made and the impact factor (Impact Score- IS) were calculated for each of the items. Next, the questionnaire was completed by 225 women with breast cancer and in order to assess construct validity, exploratory factor analysis was performed. Finally, the reliability was tested by Cronbachʹs alpha. Results: A 36-item questionnaire in five domains of reading, access, understanding, assessment and decision-making/behavior was designed. In the qualitative content validity, 2 items were removed and necessary corrections were made for other items. The CVI and CVR of the items were calculated. All items achieved the optimum values and were maintained in the final version of the questionnaire. Also after qualitative face validity, impact factors were calculated for each items and they were all at optimal levels. The results of the exploratory factor analysis showed that the breast cancer health literacy containing 34 items and five subscales accounted for 64.9% of variance observed. Conclusion: The breast cancer health literacy (HELBA) is a valid measure and now can be used to assess health literacy in women with breast cancer.