نسبت‌هاي ايزوتوپي هافنيم در بلورهاي زيركن توده‌هاي ميزبان كانسارهاي مس پورفيري ايران: رهيافتي بر خاستگاه كانسارهاي مس پورفيري

Zircon Hf isotope of Iranian porphyry copper deposits: Constraints on the source of porphyry Cu magma

در اين بررسي ويژگي‌هاي ايزوتوپي Hf در بلورهاي زيركن از توده‌هاي كانه‌دار پورفيري كانسارهاي سونگون در منطقه ارسباران و سرچشمه، ميدوك، دره‌زار و بندر هنزا از پهنه كرمان بررسي شده‌اند. دامنه نسبت‌هاي ايزوتوپي Hf در اين كانسارها همسان بوده و ميزان ميانگين eHf در بلورهاي زيركن توده‌هاي پورفيري سرچشمه، ميدوك، دره‌زار، بندر هنزا و سونگون به‌ترتيب 2/8+، 3/9+، 2/9+، 10+ و 6/8+ است. ميانگين سن‌هاي مدل دو مرحله‌اي هافنيم (TDMC) در بلورهاي زيركن توده‌هاي پورفيري كانسارهاي سرچشمه، سونگون، ميدوك، دره‌زار و بندر هنزا به‌ترتيب ۵۷۳، ۵۵۰، ۵۰۲، ۵۱۰ و ۴۶۴ ميليون سال پيش به‌دست آمده است. ميزان eHf مثبت و با دامنه تغيير كم و نبود زيركن‌هاي به‌ارث‌رسيده نشان‌ مي‌دهد پوسته قاره‌اي مشاركت چشمگيري در خاستگاه آنها نداشته است. در زيركن‌هاي اين توده‌ها، دامنه eHf ميان محدوده معرف پوسته زيرين و گوشته تهي‌شده و نزديك به خاستگاه گوشته تهي‌شده است. با توجه به سرشت آداكيتي و پهنه زمين‌ساختي جايگزيني پس از برخوردي اين توده‌هاي پورفيري و همچنين، دامنه eHf در بلورهاي زيركن، به‌نظر مي‌رسد ماگماي اوليه آنها از ذوب‌بخشي پوسته زيرين مافيك دگرگون‌شده جوان، به‌همراه مشاركت چشمگير گوشته تهي‌شده، پديد آمده‌ باشد.

In this research, zircon Hf isotopic ratios from Sungun, Sar Cheshmeh, Meiduk, Darreh Zar and Bondar Hoza porphyry mineralized intrusions has been studied. The Hf isotopic ratios in the studied porphyry intrusions are similar and the average of zircon eHf values from Sar Cheshmeh, Meiduk, Darreh Zar, Bondar Hanza and Sungun porphyry intrusions are +8.2, +9.3, +9.2, +10 and +8.6, respectively. Also, the averages of zircon TDMC ages from the Sar Cheshmeh, Sungun, Meiduk, Darreh Zar and Bondar Hanza porphyry intrusions are 573, 550, 502, 510 and 464, respectively. The positive and restricted eHf values in the studied porphyry intrusion zircons along with the lack of inherited zircons shows continental crust did not contribute in the evolution of the porphyry magmas. The eHf in the studied zircons is between depleted mantle and lower crust values with a tendency towards the depleted mantle. According to adakitic nature of studied porphyry intrusions, post collisional tectonomagmatic setting and their zircon eHf values, the primary magma has been likely originated from a juvenile metamorphosed mafic lower crust with an impressive contribution of depleted mantle.